هنگامی که احساس فشار یا درد در سر خود دارید، تشخیص اینکه آیا شما دچار سردرد معمولی یا میگرن شده‌اید دشوار است. تشخیص سردرد میگرنی از سردرد معمولی و بالعکس آن مهم است. این می‌تواند به معنای تسکین سریع‌تر از طریق درمان‌های بهتر باشد. همچنین می‌تواند از بروز سردردهای بعدی در وهله اول جلوگیری کند. بنابراین، چگونه می‌توانید تفاوت بین میگرن و سردرد شایع را تشخیص دهید؟
سردرد چیست؟
سردرد، درد ناخوشایندی در سر شما است که باعث فشار و درد می‌شود. این درد ممکن است از خفیف تا شدید باشد و معمولاً در دو طرف سر شما بروز می‌کند. برخی از مناطق خاص که می‌تواند باعث سردرد شود شامل پیشانی، شقیقه و پشت گردن است. سردرد ممکن است از 30 دقیقه تا یک هفته طول بکشد.
انواع
شایع ترین نوع سردرد، سردرد تنشی است. عوامل تحریک کننده این نوع سردرد شامل استرس، کشیدگی عضلات و اضطراب است.
سردردهای تنشی تنها نوع سردرد نیستند. انواع دیگر سردرد عبارتند از:
سردردهای خوشه‌ای
سردردهای خوشه ای (کلاستر) سردردهای شدیداً دردناکی هستند که در یک طرف سر ایجاد می‌شوند و بصورت خوشه ای در می‌آیند. به این معنی که این سردردها کوتاه مدت هستند و شما در دوره‌ای حملات سردرد را خواهید داشت و در مواقعی از شر آن راحت هستید.
سردردهای سینوسی
سردردهای سینوسی که اغلب با میگرن اشتباه گرفته می‌شوند، همزمان با علائم عفونت سینوسی مانند تب، گرفتگی بینی، سرفه، احتقان و فشار صورت نیز اتفاق می‌افتند.
سردردهای کیاری
سردرد کیاری به دلیل نقص مادرزادی معروف به ناهنجاری کیاری اتفاق می‌افتد که باعث می‌شود جمجمه به قسمت‌هایی از مغز فشار بیاورد و اغلب باعث درد در پشت سر شود.
سردرد های صاعقه‌ای
سردرد های صاعقه ای سردردی بسیار شدید است که در 60 ثانیه یا کمتر ایجاد می‌شود. این می‌تواند نشانه خونریزی زیر عنکبوتیه مغز باشد. بنابراین این یک بیماری جدی است که نیاز به درمان فوری دارد. همچنین ممکن است در اثر آنوریسم، سکته مغزی یا آسیب دیدگی دیگر ایجاد شود. در صورت بروز سردردی از این دست بلافاصله با 115 تماس بگیرید.
میگرن چیست؟
میگرن، سردردهای اولیه است که باعث درد شدید و سایر علائم می‌شود. افراد مبتلا به میگرن ممکن است علائم مکرر را که پزشکان آن را اپیزود یا حمله می‌نامند، تجربه کنند.
سردرد تنها یکی از علائم میگرن است و شدت آن متفاوت است. میگرن باعث سردردهای شدید و تپنده ای می‌شود که از چند ساعت تا چند روز ادامه دارد. سردرد میگرنی معمولاً یک طرف سر را درگیر می‌کند، اما برخی از افراد ممکن است در هر دو طرف سر خود احساس درد کنند.
مراحل میگرن
یک دوره میگرن در چهار مرحله مشخص رخ می‌دهد، اگرچه همه افراد هر مرحله را تجربه نمی‌کنند.
مرحله‌ی پیش نشانه
پزشکان همچنین مرحله پیش نشانه را فاز پیش درد یا پیش آگهی دهنده می‌نامند. این شامل علائم غیر دردناکی است که چند ساعت یا چند روز قبل از رسیدن سردرد اتفاق می‌افتد.
علائم مرحله پیش نشانه شامل موارد زیر است:
- تغییرات خلقی غیرقابل توضیح
- هوس‌های غذایی
- خشکی گردن
- خمیازه کشیدن مکرر
- یبوست یا اسهال
- حساسیت به نور، صدا یا بو
مرحله هاله (میگرن با اورا)
هاله‌ها به اختلالات حسی اشاره دارد که قبل یا هنگام حمله میگرن اتفاق می‌افتد. هاله‌ها می‌توانند بر بینایی، لمس یا گفتار تأثیر بگذارند.
هاله‌های بینایی می‌توانند علائم زیر را در یک یا هر دو چشم ایجاد کنند:
- چراغ چشمک زن
- خطوط زیگزاگ
- تاری دید
- نقاط کور که با گذشت زمان گسترش می‌یابند
هاله‌های حسی باعث بی حسی یا گزگز می‌شوند که از بازو شروع شده و به سمت صورت ادامه دارد.
هاله‌های حرکتی بر توانایی فرد در برقراری ارتباط و تفکر واضح تأثیر می‌گذارد. هاله‌های حرکتی عبارتند از:
- گفتار مبهم یا غیر واضح
- مشکل در درک آنچه دیگران می‌گویند
- مشکل در نوشتن کلمات یا جملات
- مشکل در داشتن تفکر واضح
مرحله سردرد
سردردهای میگرنی ممکن است از خفیف تا شدید باشد. افرادی که سردرد شدید میگرنی دارند ممکن است نیاز به درمان فوری پزشکی داشته باشند.
فعالیت بدنی و قرار گرفتن در معرض نور، صدا و بو درد را بدتر می‌کند. با این وجود افراد می‌توانند بدون بروز سردرد دچار میگرن شوند.
مرحله پس اثر
مرحله پس اثر، بعد از فروکش شدن سردرد اتفاق می‌افتد. افراد ممکن است در این مرحله احساس خستگی، گیجی یا به طور کلی ناخوشایند داشته باشند. این مرحله می‌تواند از چند ساعت یا چند روز طول بکشد.
عوامل تحریک کننده میگرن
افرادی که دچار میگرن می‌شوند عوامل مختلفی را که با آنها مرتبط است گزارش می‌کنند. به این عوامل، محرک‌های میگرن گفته می‌شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اضطراب عاطفی
- پیشگیری از بارداری
- الکل
- تغییرات هورمونی
- یائسگی
انواع میگرن
میگرن بسته به علائم در چندین دسته مختلف قرار می‌گیرد. برخی از انواع میگرن عبارتند از:
میگرن بدون هاله
میگرن‌های معمولی یا میگرن‌های بدون اورا باعث ایجاد سردردهای شدید و تپنده در یک طرف سر می‌شوند.
این سردردها معمولاً بین 4تا72 ساعت طول می‌کشد. میگرن فاقد اورا علائمی را قبل از شروع حمله میگرن ایجاد نمی‌کند، اما افراد مبتلا به این نوع میگرن ممکن است علائمی را که در بالا توضیح داده شد قبل از خواب داشته باشند.
میگرن با هاله
از هر سه نفر که میگرن را گزارش می‌کنند، یک نفر هاله قبل از سردرد را تجربه می‌کند. افرادی که دچار میگرن هستند، ممکن است هر بار هاله ای را تجربه نکنند. سردرد ممکن است با هاله همراه باشد یا نباشد.
میگرن شکمی
میگرن شکمی معمولاً کودکان 3 تا 10 ساله را تحت تأثیر قرار می‌دهد. میگرن شکمی باعث درد شکم، حالت تهوع و استفراغ می‌شود. افرادی که به این نوع میگرن مبتلا هستند می‌توانند سردرد خفیف یا اصلاً سردرد نداشته باشند.
میگرن همی پلژیک
این نوع نادر میگرن باعث فلج موقتی قبل یا هنگام سردرد می‌شود. علائم دیگر میگرن همی پلژیک عبارتند از:
- سرگیجه (گیجی)
- احساس سوراخ شدن یا خنجر زدن در سر
- مشکلات بینایی
- مشکل در صحبت کردن یا بلعیدن
- مشکل در حرکت یک طرف بدن
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر دچار سردردهای مکرر می‌شوید که توانایی عملکرد یا کیفیت زندگی شما را مختل می‌کند، باید با یک پزشک متخصص صحبت کنید.
اگر سردرد باعث بروز علائم زیر شود، افراد باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی نیز باشند:
- حالت تهوع
- استفراغ
- مشکلات بینایی
- سوزن سوزن شدن یا بی حسی در اندام‌ها، صورت، گردن یا سر
- مشکل در صحبت کردن یا درک آنچه دیگران می‌گویند
- مشکل در فکر کردن
- مشکل در حرکت یک طرف بدن
تشخیص
درمان‌های موثر برای اختلالات سردرد نیاز به تشخیص به موقع و دقیق دارد. متأسفانه، تشخیص دقیق اختلالات سردرد چالش مهمی را برای افراد و پزشکان ایجاد می‌کند.
پزشک می‌تواند اختلالات سردرد، از جمله میگرن را براساس علائم و سابقه پزشکی و خانوادگی فرد تشخیص دهد. آنها ممکن است شخصی را به متخصص مغز و اعصاب، متخصص در اختلالات سیستم عصبی، ارجاع دهند.
درمان سردرد
درمان‌های موثر برای سردرد:
داروهای بدون نسخه
خوشبختانه بیشتر سردردهای تنشی با داروهای بدون نسخه از بین می‌روند. این داروها شامل:
- استامینوفن
- آسپرین
- ایبوپروفن
تکنیک‌های آرام سازی
از آنجا که بیشتر سردردها ناشی از استرس هستند، برداشتن گامهایی برای کاهش استرس می‌تواند به تسکین سردرد کمک کرده و خطر ابتلا به سردردهای آینده را کاهش دهد. این شامل:
- گرما درمانی، مانند استفاده از کمپرس یا دوش گرم
- ماساژ
- مراقبه
- کشش گردن
- تمرینات آرام سازی
درمان میگرن
نکات پیشگیری
پیشگیری اغلب بهترین درمان برای سردردهای میگرنی است. نمونه‌هایی از روش‌های پیشگیرانه که پزشک ممکن است تجویز کند شامل موارد زیر است:
- ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی خود، مانند حذف مواد غذایی و موادی که باعث سردرد می‌شوند، مانند الکل و کافئین
- مصرف داروهای تجویز شده، مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای کاهش فشار خون، داروهای ضد صرع یا آنتاگونیست‌های CGRP
- اقداماتی برای کاهش استرس
داروها
افرادی که میگرن خفیف دارند ممکن است از مصرف داروهایی که به سرعت میگرن را کاهش می‌دهند، بهره مند شوند. نمونه‌هایی از این داروها عبارتند از:
- داروهای ضد تهوع، مانند پرومتازین (فنرگان) کلرپرومازین (تورازین) یا پروکلرپرازین (کمپازین)
- مسکن‌های خفیف تا متوسط مانند استامینوفن، یا داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند آسپیرین، ناپروکسن سدیم یا ایبوپروفن
- تریپتان‌ها مانند آلموتریپتان (Axert)، ریزاتریپتان ( Maxalt) یا سوماتریپتان (Alsuma Imitrex و Zecuity)
اگر فردی بیش از 10 روز در ماه از داروهای سردرد میگرنی استفاده کند، این می‌تواند تاثیری بنام سردردهای برگشتی ایجاد کند. این عمل به جای کمک به احساس بهتر، سردرد را بدتر خواهد کرد.
شناسایی و درمان زود هنگام
سردرد می‌تواند از یک ناراحتی خفیف تا شدید و ناتوان کننده باشد. شناسایی و درمان سردرد در اسرع وقت به فرد کمک می‌کند تا در درمان‌های پیشگیرانه را جدی بگیرد و احتمال سردردهای بعدی را به حداقل برساند. تشخیص میگرن از انواع دیگر سردردها مشکل است. به علائم هاله قبل از شروع سردرد توجه ویژه ای داشته باشید و به پزشک خود بگویید.
