دررفتگی مادرزادی لگن در نوزادان: علت و درمان

دررفتگی لگن در نوزادان

دررفتگی لگن (DDH) در نوزادان اشاره به مجموعه شرایطی دارد که بطور خاص بر روی سر استخوان ران و حفره آن در لگن تاثیر می گذارد. در رفتگی لگن نوزادان قبلاً در رفتگی مادرزادی لگن (CDH) نامیده می شد. هنگامی که دررفتگی کامل برای فرد ایجاد شود، سر استخوان ران در داخل حفره آن در لگن قرار نمی گیرد و در این شرایط پزشک ممکن است به صورت دستی استخوان ران را با انجام معاینات لازم در داخل حفره قرار دهد یا با توجه به شرایط از روش های دیگر برای درمان استفاده نماید. در بعضی موارد، استخوان ران در هنگام استراحت در حفره خود قرار دارد، اما در هنگام انجام معاینه توسط پزشک ممکن است از محل خود حرکت کند. در اصطلاح پزشکی به این مشکل، «لگن مستعد دررفتگی» گفته می شود. در هر یک از این دو حالت، درمان مناسب به تشخیص به موقع آن بستگی دارد. این تشخیص معمولاً توسط پرستاران در بخش مامایی با بررسی وضعیت نوزاد انجام می شود. فاکتورهای تاثیرگذار در این حالت شامل وجود سابقه فامیلی برای در رفتگی، سر و ته قرار گرفتن نوزاد در رحم مادر در طول دوره بارداری یا خارج شدن آن با پا از رحم، جنسیت کودک و دختر بودن وی، یا به دنیا آوردن اولین فرزند است. علاوه بر این، بسیاری از سندرم های دیگر در ارتباط با نقص مادرزادی نیز می تواند بر دررفتگی لگن در نوزادان تاثیر داشته باشند.

علائم و نشانه ها

دررفتگی لگن در نوزادان بدون نشانه خاص ایجاد می شود. این شرایط ممکن است دردناک نبوده و به سادگی در صورت عدم بررسی صحیح نادیده گرفته شود. بعضی از علائم دررفتگی لگن می تواند با کوتاه بودن واضح عضو، وجود خط یا چین بزرگ بر روی ران پای درگیر، یا کاهش دامنه حرکتی عضو در هنگام معاینه همراه باشد. متاسفانه این علائم اغلب با تاخیر ظاهر می شوند و در بسیاری از موارد، دررفتگی لگن بطور کامل پنهان می ماند.

علت ها و دلایل

دررفتگی لگن نوزادان ریشه فامیلی دارد. این شرایط می تواند در هر دو طرف لگن ایجاد شده و همه نوزادان را تحت تاثیر خود قرار دهد. با این وجود دررفتگی لگن معمولاً در سمت چپ آن ایجاد شده و بیشتر در موارد زیر مشاهده می شود:

• نوزادان دختر
• افرادی که اولین کودک خود را به دنیا می آورند
• کودکانی که از پا به دنیا می آیند
• افرادی که سابقه فامیلی در رفتگی لگن دارند (برای مثال والدین یا برادر و خواهر)
• کودکانی که با کمبود مایع آمنیون جفت در حاملگی روبرو می شوند (الیگوهیدرامنیوس)

تشخیص

علاوه بر مشاهده وضعیت نوزاد، پزشک می تواند از معاینات فیزیکی همچون گوش دادن یا احساس صدا دادن لگن در هنگام حرکت دادن آن در جهت های مختلف برای تشخیص دررفتگی احتمالی لگن استفاده کند. به این ترتیب پزشک می تواند دررفتگی لگن را مشخص کرده و استخوان ها را با استفاده از روش های خاص به محل صحیح خود باز گرداند.

وضعیت نوزادانی که در معرض ریسک بالای دررفتگی لگن قرار دارند، اغلب با امواج مافوق صوت بررسی شده و عکس هایی از استخوان های لگن آنها تهیه می شود. به هر حال، برای کودکانی که سن آنها بیشتر باشد، می توان از تصویر برداری رادیولوژی نیز برای تهیه یک عکس از شرایط لگن استفاده کرد.

راه ها و روش های درمان

هنگامی که در رفتگی لگن در نوزادان تشخیص داده شود، روش درمان به نسبت ساده است و معمولاً در این حالت نوزاد در هارنس مخصوص به منظور امکان انجام حرکت های عادی لگن و حفظ وضعیت مناسب آن قرار داده می شود. در این شرایط معمولاً لازم است نوزاد هارنس را برای تمام 24 ساعت شبانه روز برای مدت تقریبی یک ماه پوشیده باشد و وضعیت بیمار به صورت منظم در طول این دوره با عکس برداری مافوق صوت به صورت سرپایی کنترل می شود.

نسبت موفقیت آمیز بودن این روش تقریباً برابر با 90 درصد است و این روش خط مقدم درمان در تمام موارد دررفتگی لگن در نوزادان می باشد. در تعداد کمی از بیمارانی که لگن آنها با پوشیدن هارنس با ثبات نشود، در مرحله بعد می توان لگن کودک را برای 6 هفته یا بیشتر گچ گرفت. این گچ گرفتن می تواند برای مدت 3 ماه در صورت لزوم تکرار شود. در موارد نادر که با وجود گچ گرفتن وضعیت در رفتگی لگن نوزاد بهبود پیدا نکند، لازم است از عمل جراحی برای درمان وی استفاده شود. عمل جراحی می تواند از کشیدن ساده تاندون تا تغییر وضعیت پیچیده استخوان ران و لگن را شامل شود. به هر حال توجه داشته باشید که در اکثر موارد، روش های درمانی بدون نیاز به عمل جراحی مشکل بیمار را بر طرف خواهند کرد.