درد آرنج، ممکن است از احساس سوزش تاندون ملتهب شده تا درد شدید همراه با شکستگی یا دررفتگی آرنج باشد، این درد ممکن است بیاید و برود، ثابت باشد، با حرکات بازو بدتر شود و یا با علائمی مانند بیحسی و سوزن سوزن شدن دست همراه باشد. اگرچه درد از یک منبع مشترک نشات گرفته است اما علل منحصر به فرد زیادی مثل آرنج تنیس بازان گرفته تا شکستگی برای آن وجود دارد. به همین دلیل است مراجعه به پزشک برای یک ارزیابی جامع بسیار مهم است.
در پایان، تشخیص دقیق بخش مهمی از یک برنامه درمانی مناسب است برنامهای که معمولاً شامل استراحت، حمایت از آرنج، داروهای ضد التهاب، فیزیوتراپی و به ندرت جراحی است.
علت درد آرنج
علل متعددی برای درد آرنج وجود دارد در اینجا چند مورد از آنهایی که توسط فعالیتهای تکراری و یا آسیب دیدگی آغاز شدهاند آورده شده است:
اپیکوندیلیتهای جانبی
اپیکوندیلیتهای جانبی که آرنج تنیس بازان نیز نامیده میشود، شایعترین علت درد آرنج است و به التهاب تاندون اشاره دارد که استخوان آرنج را به عضلات ساعد که برای باز و بسته شدن مچ دست و انگشتان استفاده میشود متصل میکند. افرادی که به طور تکراری از عضلات ساعد خود مانند تنیس بازان، وزنه برداران، نقاشان، و لولهکشها استفاده میکنند، بیشتر مستعد ابتلا به اپیکوندیلیتهای جانبی هستند.
به طور معمول، درد آرنج از اپیکوندیلیت جانبی به حالت سوزش رخ میدهد، به تدریج میآید، و با فعالیتهایی که شامل استفاده از عضلات اکستانسور ساعد مانند چرخاندن آچار، مخلوط کردن خمیر در هنگام پخت، نگه داشتن راکت تنیس است، بدتر میشود. مشکل در گرفتن اشیاء یکی دیگر از علائم احتمالی اپیکوندیلیت جانبی است.
اپیکوندیلیت میانی
مثل اپیکوندیلیتهای جانبی، اپیکوندیلیت داخلی (“آرنج گلف باز”) باعث ناراحتی در اطراف مفصل آرنج میشود. با این حال علائم اپیکوندیلیت داخلی در قسمت میانی آرنج قرار دارد و ناشی از التهاب تاندون است که استخوان آرنج را به عضلات ساعدی که برای خم کردن مچ دست و انگشتان استفاده میشود متصل میکند. گرفتن اشیا در دست به زور و به صورت تکراری (به عنوان مثال، در باشگاه گلف، راکت، یا ابزارآلات سنگین) اغلب چیزی است که باعث اپیکوندیلیت داخلی میشود. البته ضعف ساعد نیز ممکن است رخ دهد.
بورسیت پشت آرنج
بورسیت اولکرانون (قوزک آرنج) یک محفظه پر از مایع است که بین نوک استخوان آرنج و پوست قرار دارد. هنگامی که یک بیمار بورسیت اولکرانون دارد، یعنی در پشت مفصل روی برجستگی استخوانی به نام اولکرانون تورم و حساسیت به درد دارد. اگر تورم به اندازه کافی بزرگ شود، ممکن است فرد نتواند آرنج خود را به طور کامل حرکت دهد.
بورسیت حاد (“ناگهانی”) اولکرانون معمولاً در نتیجه نقرس، عفونت، یا آسیب دیدگی به آرنج ایجاد میشود. اگر بورسا عفونت کند، نوک آرنج قرمزی و گرما گسترش مییابد و بعضیها نیز تب میکنند.
بورسیت مزمن، به این معنی است که وضعیت به آرامی در طول زمان افزایش پیدا میکند، معمولاً به دلیل استفاده بیش از حد و تکراری (برای مثال فشار طولانی مدت بر آرنجها) یا آرتروز التهابی (برای مثال آرتروز روماتوئید) این اتفاق رخ میدهد.
تاندونیت دوسر و سه سر
تاندون دوسر یک بافت سخت و فیبری است که عضله دوسر را به جلوی استخوان آرنج متصل میکند، در حالی که تاندون سه سر عضله سه سر را به پشت استخوان آرنج متصل میکند.
تاندونیت دوسر بیشتر ناشی از فعالیت تکراری عضلانی دوسر (به عنوان مثال بلند کردن جعبههای سنگین) است و باعث درد در جلوی آرنج میشود. از سوی دیگر تاندونیت سه سر (که از تاندونیت دوسر کمتر شایعتر است) باعث درد در پشت آرنج میشود و بیشتر افرادی مبتلا میشوند که به طور تکراری آرنج خود را تحت فشار باز میکنند (برای مثال وزنه برداران).
اگر یک تاندون دوسر یا سه سر پاره شود، ممکن است درد ناگهانی و شدید، همراه با احساس گازگرفتگی و پرش در عضله ایجاد شود. تورم و کبودی نیز ممکن است در نزدیکی آرنج و ساعد رخ دهد و یک توده قابل مشاهده بر روی قسمت فوقانی بازو تشکیل شود.
سندرم تونل کوبیتال آرنج
عصب اولنار از گردن به سمت دست شما حرکت میکند. گاهی اوقات، وقتی عصب داخل آرنج میپیچد فشرده میشود. این وضعیت سندرم تونل کوبیتال نامیده میشود. همراه با درد در داخل آرنج، سندرم تونل کوبیتال اغلب باعث بیحسی و سوزش انگشتان پنجم (“کوچک”) و چهارم (“حلقه”) میشود. گاهی اوقات مردم احساس میکنند که ساعدشان تیر میکشد و یا گرفتگی ضعیفی در دستشان احساس میکنند.
سندرم تونل رادیال
سندرم تونل رادیال وضعیت غیرمعمولی است که از فشرده سازی عصب رادیال نشات میگیرد. عصب رادیال به پایین بازو حرکت میکند و عضله سه سر و عضلات اکستانسور مچ دست (که به ترتیب در پشت بازو و قسمت فوقانی ساعد قرار دارد) را کنترل میکند. اغلب اوقات این تشخیص برای افرادی در نظر گرفته میشود که به چرخش تکراری عضلات ساعد میپردازند (برای مثال نجار یا مکانیک).
علاوه بر درد مبهم در ساعد که به تدریج پیش میآید, یک فرد با سندرم تونل رادیال ممکن است در پشت دست بیحسی داشته باشد و این احساس تا پشت ساعد گسترش پیدا کند.
شکستگی آرنج
اکثرا شکستگی آرنج پس از آسیبهایی مانند سقوط بر روی آرنج یا دستی که بیش از حد کشیده شده، یا ضربه مستقیم به آرنج، مانند تصادف رانندگی، در اطراف آرنج رخ میدهند.
شایعترین شکستگیهای آرنج شکستگیهای اولکرانون و شکستگی سر رادیال هستند. علائم شکستگی آرنج شامل یک درد ناگهانی و شدید در آرنج و ساعد، همراه با تورم، بیحسی احتمالی و سوزش در دست، و یا ناتوانی در صاف کردن بازو هستند.
در رفتگی آرنج
در رفتگی آرنج شایع نیست و معمولاً زمانی رخ میدهد که فرد بر روی دست که بیش از حد کشیده شده است بیفتد. هنگامی که دست با زمین تماس پیدا میکند، نیروی سقوط به آرنج منتقل میشود که آن را از سوکت خود به بیرون میچرخاند. به عبارت دیگر، استخوانهای آرنج – استخوان بازو و دو استخوان از ساعد (رادیال و اولنا) از هم ترازی طبیعی خود خارج میشوند.
همراه با درد زیاد آرنج، در رفتگی اغلب باعث تغییر شکل قابل مشاهده آرنج، تورم، و کبودی در اطراف مفصل میشود. برخی افراد نیز بیحسی و سوزش در دست را تجربه میکنند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر درد آرنج شما شدید یا مداوم است، بسیار مهم است که برای تشخیص مناسب به پزشک خود مراجعه کنید. از دیگر نشانههایی که نیاز به مراقبتهای پزشکی دارند در قسمت زیر آورده شده است:
- ناتوانی در حمل اشیاء و یا استفاده از بازوی شما
- آسیبی که باعث تغییر شکل مفصل آرنج میشود
- درد آرنج که در شب یا هنگام استراحت رخ میدهد
- ناتوانی در صاف کردن یا خم کردن بازو
- تورم یا کبودی قابل توجه در اطراف آرنج
- نشانههای عفونت، از جمله تب، قرمزی، و گرمی
تشخیص
تشخیص درد آرنج به طور کلی به صورت بالینی انجام میشود، به این معنی که تنها از طریق ارزیابی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی انجام میشود. گاهی اوقات، آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس برای رد احتمال شکستگی، مورد نیاز است.
سابقه پزشکی
قبل از معاینه آرنج، پزشک در مورد زمان شروع درد آرنج، نوع و دفعات ورزش یا فعالیتهای شغلی که انجام میدهید و اینکه آیا اخیراً زمین خوردن یا ضربه خوردهاید، سوال خواهد کرد.
علاوه بر این درد، او از شما میپرسد که آیا علائم دیگری مانند بیحسی یا گزگز (که نشان دهنده درگیری عصب است)، تورم (که التهاب را نشان میدهد) یا تب (که احتمال عفونت احتمالی را نشان میدهد) دارید؟
معاینه فیزیکی
در طول معاینه فیزیکی، پزشک ابتدا آرنج، بازو و بالای بازو را از نظر کبودی، تورم، قرمزی و یا تغییر شکل بررسی میکند. او همچنین استخوانها، عضلات و تاندونهای بازو و آرنج را فشار داده و حرکت میدهد تا حساسیت و دامنه حرکت را ارزیابی کند.
علاوه بر معاینه اسکلتی – عضلانی، پزشک معاینه عصبی مختصری از بازو و دست را برای بررسی اختلالات حسی و ضعف عضلانی انجام میدهد.
تستهای تصویربرداری
آزمایشهای تصویربرداری مختلفی ممکن است برای تأیید یا حمایت از تشخیص درد آرنج شما مورد نیاز باشد. به عنوان مثال برای تشخیص شکستگی آرنج یا در رفتگی به آزمایش اشعه ایکس نیاز باشد، حتی ممکن است برای بررسی بهتر تاندون دوسر آزمایش ام آر آی توصیه شود، به خصوص اگر احتمال پارگی تاندون وجود داشته باشد.
درمان درد آرنج
درمان درد آرنج به تشخیص زمینهای بستگی دارد. بنابراین، ضروری است که علت وضعیت خود را توسط یک متخصص قبل از شروع هر برنامه درمانی خاص تعیین کنید.
استراحت
بخش زیادی از درد آرنج (به استثنای شکستگی آرنج یا در رفتگی) را میتوان با راهکارهای ساده، خود مراقبتی (روشی که شما در سلامت مفصل آرنج نقش فعال دارید) کنترل کرد. اولین روش درمانی برای بسیاری از بیماریهای مفصل آرنج، استراحت دادن به مفصل است که اجازه میدهد التهاب حاد فروکش کند. با این حال مهم است که هنگام انجام این کار احتیاط کنید، زیرا بیحرکتی طولانی مدت باعث سفتی مفصل میشود.
در عوض، سعی کنید از فعالیتهایی که باعث بدتر شدن درد آرنج مانند حرکات تکراری یا شدید بازو در اپیکوندیلیت میشوند خودداری کنید فشار طولانی مدت آرنج موجب التهاب بورسیت پشت آرنج و بلند کردن اجسام سنگین موجب التهاب عضله دو سر، میشوند.
یخ
بستههای یخ از جمله رایجترین درمانهای مورد استفاده برای درد آرنج، به ویژه اپیکوندیلیت و بورسیت اولکرانون (پشت آرنج) هستند. یخ به طور کلی برای مرحله دردناک اولیه مناسب است. میتوانید برای انجام این کار یخ را روی آرنج خود (بهتر است یک حوله بین کیسه یخ و پوست خود قرار دهید) به مدت 15 تا 20 دقیقه، سه بار در روز استفاده کنید. همچنین اگر یخ را به مدت 15 دقیقه پس از استفاده فعال از بازوی خود روی آرنج خود بگذارید بسیار موثر خواهد بود.
کشش عضلات
کشش عضلات و تاندونهایی که اطراف مفصل آرنج هستند میتوانند سفتی را به حداقل برسند و انعطاف پذیری عضلانی را بهبود بخشند.
پوشیدن بریس، آتل یا پد آرنج
برای اپیکوندیلیتهای جانبی یا داخلی، پزشک شما ممکن است یک بریس ضد فشار را توصیه کند این بریسها یک بند الاستیک دارند که یک یا دو اینچ زیر آرنج شما پوشیده میشوند. این بریس فشار را بر روی عضلات ساعد قرار میدهد که باعث کاهش تنش بر روی تاندونی میشود که آن عضلات را به استخوان آرنج شما متصل میکند. اغلب اوقات، یک بریس تمام وقت پوشیده میشود تا درد اولیه کمتر شود. سپس فقط میتوان آن را در طول فعالیتهایی که به بازو فشار وارد میکنند پوشید.
ممکن است از پدهای آرنج برای درمان بورسیت پشت آرنج یا سندرم تونل کوبیتال استفاده شود، زیرا از وارد شدن فشار بر روی مفصل آرنج جلوگیری میکند. آتلی که آرنج را در حالت مستقیم در شب نگه میدارد نیز ممکن است برای سندرم تونل کوبیتال توصیه شود.
داروها
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، که معمولاً به عنوان NASID شناخته می شوند، از جمله داروهایی هستند که معمولاً برای بیماران مبتلا به درد آرنج ناشی از مشکلاتی مانند آرتروز، بورسیت و التهاب مفاصل هستند تجویز شده است.
تزریق کورتیزون
تزریق کورتیزون یکی از روشهای درمان التهاب است اما در شرایط خاص انجام میشود. به عنوان مثال، کورتیزون گاهی اوقات در تاندون دوسر بازو تزریق میشود تا درد و تورم را تسکین دهد. همچنین اگر بورسیت پشت آرنج با اقدامات سادهای مانند جلوگیری از فشار آرنج، یخ زدگی ناحیه و استفاده از داروهای ضد التهاب پس از سه تا شش هفته بهبود پیدا نکرد کورتیزون تزریق میشود.
درمان فیزیوتراپی
درمان فیزیوتراپی جنبه مهمی از تقریبا تمام درمانهای ارتوپدی است و زمانی آغاز میشود که درد حاد آرام گیرد. درمانگران فیزیوتراپی از روشهای مختلفی برای افزایش قدرت، بازپسگیری تحرک و کمک به بازگشت بیماران به سطح فعالیت پیش از آسیب خود استفاده میکنند. علاوه بر تقویت عضلات ساعد، درمان فیزیکی برای درد آرنج شما میتواند به جلوگیری از هرگونه آسیب یا التهاب در آینده کمک کند.
جراحی
برخی از علل درد آرنج برای تسکین علائم نیاز به درمان جراحی دارد. برای شرایط خاصی مانند شکستگی آرنج، در رفتگیها، موارد متوسط تا شدید سندرم تونل کوبیتال، و اپیکوندیلیت مزمن مدیال، یک عمل جراحی سنتی باز بیشترین تاثیر را دارد.
برای شرایط دیگر، مانند اپیکوندیلیت جانبی مزمن، آرتروز آرنج، و دیسکان استئوکوندریت (بیماری در مفصل آرنج که در آن بخشی از غضروف ناحیه مفصل با استخوان ناحیه مربوطه جدا شده و ممکن است داخل فضای مفصل گردد)، جراحی آرنج ترجیح داده میشود.