درمان فلج بلز (یافلج بل ،فلج عصب صورت) بیوفیدبک و ورزش درمانی

فلج بلز(بل ،فلج صورت) چیست؟

فلج بل(فلج صورت)، به فلج موقتی عصب صورت گفته می شود که در نتیجه ی آسیب به عصب 7 صورت ایجاد می شود. عصب صورت با عنوان عصب هفتم مغزی نیز شناخته می شود، از یک کانال استخوانی باریک (کانال فالوپین) درون جمجمه، از زیر گوش ها تا ماهیچه های هر سمت صورت کشیده می شود. در اغلب مسیر، این عصب درون این محافظ استخوانی احاطه شده است.

در هر سمت صورت یک عصب 7 وجود دارد لذا هر عصب صورت به ماهیچه های همان  سمت از صورت، شامل اعصابی که باز و بسته کردن چشم را کنترل می کنند، ابرو را بالا پایین می برند و لب را به شکلهای مختلف در می آورند  و انواع حالات صورت مثل خنده و اخم را باعث می شوند، پیام رسانی می کند.

کلیپ تجربه بیمار فلج بلز(فلج صورت)از بهبود کامل در کلینیک پروفسور فروغ با روش بیوفیدبک 

به علاوه عصب صورت انتقال پیامهای  عصبی را به غدد لاکریمال یا اشکی، غدد بزاقی و ماهیچه های استخوان کوچک گوش میانی که رکابی نامیده می شود، به عهده دارد.عصب  هفتم صورت همچنین احساس طعم را از زبان منتقل می کند.

شکل صورت در فلج بلز

وقتی فرد به فلج بلز یا فلج عصب صورت دچار می شود، عملکرد عصب صورت مختل می شود و در نتیجه موجب اختلال در انتقال پیام از طریق مغز به عضلات صورت می شود. این اختلال موجب ضعف یا فلج عضله و بی حسی صورت می شود.

فلج بل به افتخار جراح اسکاتلندی قرن 19، سر چارلز بل، که عصب صورت را توصیف کرد و ارتباط آن با این بیماری را توضیح داد، نام گذاری شده است. این اختلال که به سکته مغزی مربوط نیست، رایج ترین علت فلج صورت است. به طور کلی، فلج بل فقط یکی از جفت عصب های صورت و یک سمت از صورت را تحت تاثیر قرار می دهد، با این حال در موارد نادر، می تواند هر دو طرف صورت را تحت تاثیر قرار دهد.

علائم و نشانه ها

به دلیل این که عصب صورت عملکردهای زیادی دارد و بسیار پیچیده است، آسیب به عصب یا اختلال در عملکرد آن، می تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. علائم فلج بل می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و شدت آن از ضعف جزئی تا فلج کامل فرق می کند. علایم این بیماری می تواند شامل مواردی از جمله کشش، ضعف و فلج یک سمت صورت و یا به ندرت هر دو سمت صورت باشد.سایر علایم این بیماری شامل افتادگی پلک و کج شدن گوشه ی دهان، سرازیر شدن آب دهان، خشکی چشم یا دهان، اختلال چشایی و وجود بیش از حد اشک در یک چشم می باشد. اغلب این علایم، که معمولا ناگهانی شروع می شود و ظرف 48 ساعت به اوج خود می رسد، باعث کج شدن قابل توجهی در صورت می شود.سایر علایم فلج بل یا عصب صورت می تواند شامل مواردی از جمله درد و ناراحتی اطراف فک و پشت گوش، سوت کشیدن یک یا هر دو گوش، سردرد، از دست دادن حس چشایی، حساسیت بیش از حد به صدا در سمت آسیب دیده، اختلال در تکلم، گیجی و اختلال در خوردن یا آشامیدن باشد.

علت ها و دلایل

علت اصلی فلج بلز مشخص نیست .فلج بل زمانی اتفاق می افتد که عصبی که عضلات صورت را کنترل می کند، متورم یا ملتهب شود و یا تحت فشار قرار گیرد. در نتیجه موجب ضعف یا فلج می شود.

آیا رابطه ای بین استرس و فلج صورت یا بلز وجود دارد؟

بعضی محققین بر این باورند که استرس می تواند سیستم ایمنی را کاهش داده و فرد را مستعد فلج صورت نماید ولی بعنوان عامل اصلی فلج بلز نمی باشد.

علت احتمالی فلج بلز چیست؟

به هر حال علت دقیق این آسیب ناشناخته مانده است.اغلب دانشمندان معتقدند که عفونت های ویروسی مانند مننژیت ویروسی یا ویروس عامل سرماخوردگی (هرپس سیمپلکس) می تواند این بیماری را ایجاد کند. آن ها معتقدند که عصب صورت در پاسخ به عفونت، متورم و ملتهب می شود و به کانال فالوپین فشار وارد می کند و در نتیجه موجب ایسکمی (محدودیت اکسیژن رسانی و خون رسانی به سلول های عصبی) می شود. در برخی موارد جزئی (که بهبودی سریع حاصل می شود)، تنها به غلاف میلین عصب آسیب وارد شده است. غلاف میلین یک پوشش از جنس چربی است که به عنوان عایق بر روی رشته های عصبی در مغز عمل می کند.این بیماری همچنین با بیماری هایی از جمله آنفولانزا یا بیماری مشابه آنفولانزا، سردرد، عفونت مزمن گوش میانی، فشار خون بالا، دیابت، سارکوئیدوز، بیماری لایم، تومور و آسیب هایی از جمله کستگی جمجمه یا جراحت صورت همراه بوده است.

هوای سرد و تماس صورت با هوای سرد فرد را مستعد بروز فلج صورت خواهد کرد.

افراد در معرض ابتلا

فلج بل هر ساله 40 هزار آمریکایی را مبتلا می کند. این بیماری مردان و زنان را به یک میزان تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد، اما در افراد با سنین زیر 15 سال و بالای 60 سال کمتر رایج است. فلج بلز به طور نامتناسبی، افرادی را مورد هدف قرار می دهد که به دیابت یا بیماری های تنفسی فوقانی مثل آنفولانزا یا سرماخوردگی مبتلا هستند.افرادیکه دارای استرس هستند هم بیشتر مستعد فلج صورت می باشند.

تشخیص

تشخیص فلج بل بر اساس تظاهرات بالینی انجام می شود که شامل کج شدن صورت، عدم توانایی در حرکت دادن عضلات سمت آسیب دیده ی صورت و رد کردن سایر بیماری های ایجاد کننده ی فلج صورت می باشد. هیچ آزمایش بالینی مخصوصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد.

به طور معمول، پزشک ضعف فوقانی و پایینی صورت فرد را معاینه می کند. در اغلب موارد، این ضعف به یک سمت صورت محدود می شود و یا گاهی اوقات به پیشانی، پلک و دهان می رسد. آزمایشی با عنوان الکترومیوگرافی (EMG) یا نوار عصب وعضله می تواند آسیب به عصب را تشخیص دهد و شدت و وسعت درگیری اعصاب را تعیین می کند. آزمایشات خونی می تواند گاهی اوقات به تشخیص سایر مشکلات همزمان از جمله دیابت و عفونت های خاص کمک کند. با استفاده از عکسبرداری های MRI و سی تی اسکن می توانیم ساختارهایی که بر روی عصب صورت فشار وارد می کنند را تشخیص داده و از بین ببریم.

راه ها و روش های درمان

تقریبا 75% از بیماران مبتلا به فلج بل یا عصب صورت در مدت زمان کمی بین دو هفته تا شش ماه به بهبودی کامل دست می یابند. 20% بقیه در عرض کمتر از یک سال بهبود می یابند.تعداد کمی از بیماران ممکن است است بعد از یکسال به بهبودی کامل نرسند. یک روش درمانی مخصوص برای تمام انواع این بیماری وجود ندارد، با این حال پزشک ممکن است برای تسریع بهبودی شما فیزیوتراپی و مصرف داروهای خاص توصیه کند. عمل جراحی به ندرت در مورد بیماری فلج بل یا عصب صورت انجام می شود.

موارد زیر باعث تسریع بهبودی خواهد شد:

کاهش استرس و نگرانی

خواب و استراحت کافی 

مصرف داروی مناسب و تزریق B12

چشمان خود را با قطره مصنوعی از صدمه حفاظت کنید.

مایعات کافی مصرف کنید.

داروها

داروهای رایج برای درمان فلج صورت یا عصب صورت شامل موارد زیر است:

• کورتیکواستروئیدها:مثل Prednisone عوامل ضد التهاب قدرتمندی هستند. اگر این داروها بتوانند ورم عصب صورت را کاهش دهند، در نتیجه عصب قادر خواهد بود به راحتی درون کانال استخوانی که آن را احاطه کرده است، جای گیرد. کورتیکواستروئیدها در صورتی که طی چند روز اول پس شروع علایم مصرف شوند، کارآیی بهتری خواهند داشت.

• داروهای ضد ویروس: نقش داروهای ضد ویروس مشخص نیست. داروهای ضد ویروس به تنهایی فایده ای ندارند. اثربخش بودن آنتی ویروس هایی که به استروئیدها اضافه شده باشند نیز بعید به نظر می رسد.با این وجود، داروی آنتی ویروس والاسیکلوویر (Valtrex)  و Acyclovir  گاهی اوقات به همراه Prednisone برای بیمارانی که به فلج حاد صورت مبتلا هستند، تجویز می شود.
• استفاده ازقطره  اشک مصنوعی

بیوفیدبک

کلیپ تجربه بیمار فلج بلز(فلج صورت)از بهبود کامل در کلینیک پروفسور فروغ با روش بیوفیدبک 

بیوفیدبک از روشهای قابل قبول و موثر در فلج صورت است که از همان هفته اول قابل استفاده و مفید است برای اطلاعات بیشتر در مورد بیوفیدبک کلیک کنید.

فیزیوتراپی

عضلات فلج شده، کوچک تر و منقبض می شوند که موجب انقباض دایمی آن ها می شود. متخصص فیزیوتراپی به شما آموزش می دهد که چگونه عضلات صورت خود را ماساژ دهید و چه تمرینات ورزشی انجام دهید تا از این اتفاق جلوگیری کنید.

فیزیوتراپ شما در ابتدا حرکات عضلات صورت شما را بررسی می کند تا بتواند برنامه ی درمانی مخصوص شما را طراحی کند. این برنامه ی درمانی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• ورزش های کششی به منظور بازیابی توانایی بالابردن ابرو و حرکت گوشه ی دهان.

• برنامه ی ورزشی برای انجام حرکاتفعال و غیر فعالبه منظور افزایش عملکردعضلات.

• تحریک الکتریکی برای حفظ بخش عمده ای از ماهیچه های صورت و جلوگیری از آتروفی و در دوهفته اول بعد از فلج صورت نباید بکار برود.

• با اعمال ماساژ بر روی عضلات فلج شده، می توان انعطاف پذیری و کشسانی عضله را حفظ کرد. ماساژ همچنین باعث حفظ جریان خون به ناحیه ی آسیب دیده می شود و از انقباض آن جلوگیری می کند.

• انجام حرکاتی در طول عضلات که موجب بهبود در حس هایی مثل لمس، ضربه زدن و نوازش کردن می شود.
• لیزر درمانی
• طب سوزنی

عمل جراحی

در گذشته  برای درمان فلج بل یا عصب صورت عمل جراحی به منظور کاهش فشار وارد بر روی عصب عضله ی صورت، توسط باز کردن مسیرهای استخوانی که عصب از درون آن رد می شد، صورت می گرفت. امروزه این نوع عمل جراحی توصیه نمی شود. آسیب عصب صورت و از دست دادن موقت حس شنوایی از خطرات احتمالی این روش هستند.

مراقبت در منزل

• مراقبت چشم:چنانچه نمی توانید به طور کامل چشم هایتان را ببندید، ممکن است چشمتان دچار خشکی شود. خشکی چشم می تواند موجب زخم شدن آن و ایجاد بسیاری مشکلات بینایی شود. برای حفاظت از چشم و مرطوب نگه داشتن آن:

در طول روز دائما با انگشت خود پلکتان را باز و بسته کنید. از قطره های چشمی (اشک مصنوعی) یا پماد چشمی استفاده کنید. قطره های چشمی حاوی متیل سلولز گزینه ی مناسبی هستند و نیازی به تجویز توسط پزشک ندارند.

می توانید از قطره های چشمی در طول روز و از پماد چشمی شب هنگام موقع خواب استفاده کنید. از پزشکتان بپرسید که چند وقت یک بار باید از این قطره ها استفاده کنید. در هنگام شب از چشم بند استفاده کنید و در سایر ساعات شبانه روز از عینک معمولی یا عینک ایمنی استفاده کنید.

• مراقبت از دهان: اگر در یک ناحیه از زبانتان حسی ندارید و یا در این ناحیه بزاق کمی وجود ندارد، ممکن است در این قسمت غذا گیر کند و در نتیجه موجب پوسیدگی دندان و بیماری لثه شود. برای جلوگیری از این مشکلات به دفعات زیاد در روز مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. برای جلوگیری از مشکلات بلع، به آرامی غذا بخورید و غذایتان را به خوبی بجوید. خوردن غذاهای نرم مثل ماست نیز می تواند کمک کننده باشد.

• استفاده از حرارت مرطوب: یک لیف یا پارچه را در آب گرم خیس کنید و چندین بار در روز آن را بر روی صورتتان قرار دهید تا درد را کاهش دهید.

• انجام حرکات ورزشی و ماساژ: ماساژ دادن و انجام حرکات ورزشی بر روی عضلات صورت با توجه به توصیه های پزشک، می تواند باعث شل شدن و جلوگیری از انقباض و گرفتگی عضلات صورت  و درمان فلج بل یا عصب صورت شود.

  در کلینیک دکتر فروغ ابتدا  علت فلج صورت بررسی می گردد در صورت نیاز نوار عصب و عضله و آزمایشات مرتبط انجام شده و پس از اطمینان از فلج بلز درما با کمک روش های ماساژ ، دارو درمانی ، فیزیوتراپی ، لیزر، طب سوزنی  و روشهای موثر انجام می شود.تلفن رزرو نوبت 66572220