گردن دارای شبکه‌ای پیچیده از اعصاب، رگهای خونی، عضلات، رباط‌ها، تاندون‌ها و استخوان‌ها است. به دلیل اینکه گردن حاوی ساختارهای بسیار زیادی است و دامنه حرکتی بالایی دارد، میتواند مستعد صدمه دیدن باشد. گردن‌درد میتواند یک مشکل عاجزکننده باشد که تاثیر زیادی روی زندگی بسیاری از افراد می‌گذارد. برای اکثر بیماران، یک برنامه فیزیوتراپی مناسب میتواند به داشتن زندگی بدون درد کمک کند. برای موفقیت‌آمیز بودن درمان، درک کامل دلیل گردن درد و کمک فیزیوتراپی برای رفع، جبران و اصلاح دلیل بروز آن مهم می‌باشد.
فیزیوتراپی گردن چیست؟
گردن‌درد میتواند حاد (کوتاه مدت) یا مزمن (طولانی مدت) باشد. وقتی سعی بر مقابله با گردن درد شدید دارید، پزشک یا متخصص آموزش دیده اغلب یک سری ورزش‌های گردنی را برای رفع درد توصیه می‌کند. فیزیوتراپی اغلب به عنوان یکی از موفق‌ترین روش‌ها برای درمان گردن درد مزمن در نظر گرفته میشود. این کار نه تنها به کنترل علائم به بهترین روش کمک می‌کند، بلکه میتواند به بهبود انعطاف و قدرت عضلات گردن نیز کمک کند.
روش‌های متفاوت درمانی فیزیوتراپی
دو روش مرسوم فیزیوتراپی وجود دارند:
- فیزیوتراپی غیرفعال: این روش شامل درمان‌هایی میشود که در آن بیمار هیچ کاری انجام نمیدهد.در این زمینه روش‌های درمانی متعددی در دسترس می‌باشند، مثلا گذاشتن پک یخ، گرما درمانی، ماساژ تراپی، سونوگرافی، الکتروتراپی و دیگر درمان‌ها. هدف فیزیوتراپی غیرفعال کمک به کاهش درد و ورم می‌باشد.
- فیزیوتراپی فعال: این روش شامل حرکت بدن بیمار به وسیله ورزش‌ها و حرکات کششی میشود. با بهبود توانایی و انعطاف گردن، این عضلات ممکن است کمتر درد داشته باشند و بهتر بتوانند در حالت مناسب قرار گیرند که این کار فشار روی ستون فقرات گردنی را کاهش می‌دهد.
فیزیوتراپی غیرفعال
برخی درمان‌های غیرفعال که مودالیتیز (شیوه‌های درمانی) نیز نامیده می‌شوند شامل موارد زیر هستند:
یخ و یا گرما درمانی
پک سرد یا یخ ممکن است به کاهش درد و ورم کمک کند. پک‌های گرمایشی ممکن است برای کاهش جریان خون یا شل کردن عضلات سفت شده استفاده شوند. در برخی موارد، گرما و سرما درمانی ممکن است بسته به ترجیح یا صدمه بیمار، به تناوب استفاده شوند.
ماساژ تراپی
ماساژ میتواند به شل شدن عضلات کمک کند که ممکن است منجر به کاهش درد و سفتی آنها شود. در هنگام درمان گردن درد، معمولا پشت گردن و نواحی اطراف آن، که شامل پشت سر، شانه ها و کمر است، ماساژ داده شوند.
الکتروتراپی
در این درمان از وسیله‌ای برای ارسال جریان‌الکتریکی خفیف به وسیله سیم‌های اطراف ناحیه‌ای که آسیب دیده یا درد دارد، استفاده می‌کنند. چندین نوع مختلف الکتروتراپی برای اهداف متفاوت وجود دارند، مثلا تغییر سیگنال‌های درد، تحریک انقباضات عضلانی، تقویت بهبود بافت و ارسال داروی مسکن از طریق پوست (یونتوفورزیس). مرسوم ترین نوع الکتروتراپی در گردن درد تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) می‌باشد که پالس‌های الکتریکی را به اعصاب حسی زیر پوست می‌رساند تا حس درد را به حسی قابل تحمل‌تر تبدیل کند.
اولتراسوند
ژل سرد معمولا روی ناحیه دردناک یا متورم مالیده میشود، سپس یک وسیله دستی در حالی که امواج صوتی با انرژی بالا را به زیر سطح پوست و داخل بافت ارسال می‌کند، آن را به آرامی روی پوست ماساژ می‌دهد. برخی متوجه می‌شوند که اولتراسوند حس گرمای خفیفی ایجاد می‌کند که عضلات را شل کرده و درد را کاهش می‌دهد.
فیزیوتراپی فعال / اکتیو
برخی از فعالیت‌های فیزیوتراپی رایج برای رفع گردن درد شامل موارد زیر می‌شوند:
ورزش‌ها و حرکات کششی گردن
مقدار زیادی حرکات کششی و ورزشی ممکن است برای عضلات تجویز گردند که مستقیما به ستون فقرات گردنی مربوط می‌شوند. مرسوم‌ترین آنها داخل کشیدن چانه است که با نگاه کردن به جلو (نه پایین یا بالا) و سپس به آرامی عقب کشیدن چانه، در حالت مستقیم انجام میشود.
تقویت کمر و میانه بدن
اگر فیزیوتراپی برای بهبود توانایی و عملکرد گردن توصیه شود، احتمالا کمر و عضلات میانه بدن اطراف تنه نیز شامل این حرکات تقویتی می‌شوند. بعلاوه، این گروه از عضلات همگی با هم فعالیت می‌کنند تا ستون فقرات را پشتیبانی کرده و به بهبود حالت بدنی کمک کنند.
فعالیت هوازی
این نوع ورزش جریان خون و سطح تنفس را افزایش می‌دهد تا قلب و ریه‌ها در هنگام ورزش بیشتر کار کنند. برخی مثال‌های رایج فعالیت‌های هوازی سبک که ستون فقرات را جابجا نمی‌کنند، عبارتند از: دوچرخه سواری در حالت عمودی و خوابیده، شنا با استفاده از ماسک و لوله تنفس به منظور حذف چرخش گردن و پیاده روی با سرعت بالا.
ورزش در آب
برخی ورزش‌ها می‌توانند در استخر انجام شوند. شناور بودن در آب میتواند به برداشتن فشار از روی ستون فقرات و همچنین فعال نگه داشتن عضلات کمک کند. اگر گردن درد شدید به همراه شانه درد و یا کمر درد بود، ورزش در آب ممکن است توصیه شود. این نوع فیزیوتراپی فعال، همانند بقیه موارد، بسته به اهداف خاص درمانی بیمار، میتواند همراه با دیگر مراحل برنامه درمانی انجام شود.
مزایای فیزیوتراپی گردن
همانطور که گفته شد، فیزیوتراپی گردن روی بهبود و تقویت تاندون‌ها، عضلات و رباط‌هایی که مهره‌ها را حمایت می‌کنند تمرکز دارد. هدف اصلی فیزیوتراپی در هنگام مقابله با بیماری‌های گردن و گردن درد شامل موارد زیر میشود:
- برای تسریع روند ترمیم و کاهش گردن درد و ورم
- برای قوی‌تر و منعطف‌تر کردن عضلات
- برای کشش دادن عضلات در ناحیه آسیب دیده
- برای بهبود حالت بدنی و دیگر مکانیزم‌های بدن که از گردن و ستون فقرات محافظت می‌کنند.
- برای ارائه ورزش‌هایی به بیماران که در صورت ایجاد صدمه‌ای دیگر به کاهش درد کمک می‌کنند.
یکی از مزایای اصلی فیزیوتراپی گردن این است که متخصص فیزیوتراپی همراه شما برای ایجاد یک برنامه خاص به منظور برطرف کردن نگرانی‌ها و درد خاصی در شما کار می‌کند. متخصص توانبخشی همیشگی شما به شما ورزش‌های متفاوتی را آموزش می‌دهد تا روی انعطاف، قوا، ثبات و دامنه حرکتی خود کار کنید. تمامی برنامه‌های فیزیوتراپی منحصر به فرد می‌باشند و به سلامتی، پیشینه پزشکی و دیگر شرایط شما بستگی دارند که ممکن است مستقیما روی توانایی شما در بهتر شدن و کاهش دردی که دارید تاثیر بگذارند.
خطرات و عوارض احتمالی
برنامه فیزیوتراپی فعال که تحت نظر دستورات متخصص فیزیوتراپی یا پزشک متخصص مجاز است، معمولا بی‌خطر است اما بدون احتمال ایجاد عوارض نمی‌باشد. برخی خطرات و عوارض احتمالی عبارتند از:
- درد و یا سفتی ممکن است در ابتدا بدتر شود. طبیعی است اگر در ابتدای انجام ورزش‌های جدید، عضلات درد کنند یا سفت شوند. برنامه جدید فیزوتراپی را به آرامی شروع کنید و سپس به تدریج ورزش‌ها را در جلسات بعدی افزایش دهید. این کار به کاهش درد و سفتی کمک می‌کند.
- روش نادرست ممکن است صدمه را بدتر کند یا باعث ایجاد آسیب جدیدی شود. انجام ورزش به شکل نادرست، احتمالا میتواند به خاطر کارکشیدن بیش از حد از مفاصل و یا بافت‌های نرم منجر به ایجاد صدمه شود. باید دقت کنید تا تمرینات را درست مطابق دستورات انجام دهید.
- ادامه درمان میتواند سخت باشد. اینکه برخی فیزیوتراپی را سریع رها می‌کنند عادی است. مثلا، برنامه درمانی ممکن است برای دو ماه در نظر گرفته شود، اما اگر بیمار ترغیب نشود و بعد از یک ماه درمان را رها کند، افزایش قوا، انعطاف و ترمیمی که ممکن است بعد از دو ماه درمان بدست آید را نمی‌تواند داشته باشد.
- بیماری اگر تشخیص داده نشود ممکن است بدتر شود. اگر بیماری زمینه‌ای جدی مثل سرطان، دلیل گردن درد باشد ولی تشخیص داده نشود، فیزیوتراپی نمی‌تواند مفید باشد و ممکن است منجر به تاخیر در یافتن درمان موثر نیز شود.
هزینه فیزیوتراپی برای گردن
معمولا متخصص فیزوتراپی یا کلینیکی که به آن مراجعه می‌کنید هزینه را بعد از تشخیص اولیه اعلام می‌کند. هزینه در نهایت بستگی به سطح مهارت متخصص فیزیوتراپی و کیفیت مرکزی که انتخاب می‌کنید دارد. هرچند فیزیوتراپی گردن ارزان نمی‌باشد، اما اثرات آن میتواند جمع شده و بعد از جلسات درمانی، عضلات و مفاصل قوی‌تری را برای شما به ارمغان بیاورد.
برداشت نهایی
هدف فیزیوتراپی کاهش درد، افزایش تحرک و توانایی و کمک به عملکرد بهتر در طی روز می‌باشد. فیزیوتراپی میتواند به کنترل بیماری و اجتناب از شروع درد در آینده نیز کمک کند. همانطور که قبلا گفته شد، ورزش جزئی ضروری در درمان می‌باشد و میتواند به کنترل درد، رفع حالت بدنی نامناسب و انجام راحت‌تر فعالیت‌های روزانه کمک کند. بسته به شرایط شما، متخصص فیزیوتراپی ورزش‌های خاصی را برای گردن درد به عنوان بخشی از درمان شما توصیه می‌کند.
سوالات پرتکرار
آیا فیزیوتراپی مانند ماساژ است؟
در فیزوتراپی اگر ماساژ درمان مناسبی برای بهبود بیمار باشد، توصیه میشود، اما فیزیوتراپی بیش از ماساژ است. درمان‌ها می‌توانند از درمان دستی که تحرک مفاصل و بافت نرم توسط ماساژ است تا طب سوزنی، ورزش‌ها و دیگر موارد متفاوت باشند.
فیزیوتراپی به رفع چه مشکلاتی میتواند کمک کند؟
انواع مختلفی از بیماری‌ها وجود دارند که فیزیوتراپی میتواند در درمان آنها کمک کند، اکثر این بیماری‌ها مربوط به استخوان‌ها، مفاصل، اعصاب و بافت‌های نرم می‌شوند. انجام فیزیوتراپی در کمک به رفع بیماری‌هایی مانند موارد زیر کمک می‌کند:
آرتروز، آسیبهای ورزشی، مشکلات قبل و بعد از تولد، بهبودی پس از جراحی، گردن درد و کمر درد، مشکلات استخوان، مفاصل و بافتها که در هنگام کار و در فضای کاری رخ میدهند.
یک جلسه عادی فیزیوتراپی چقدر طول میکشد؟
جلسه اولیه شامل ارزیابی کامل میشود و 30 دقیقه زمان میبرد. اکثر جلسات بعدی نیز 30 دقیقه زمان میبرند.
آیا درمان دردناک است؟
در برخی مواقع، درمان میتواند دردناک باشد. متخصص فیزیوتراپی یک دید کلی از چیزی که باید قبل، بعد، در زمان درمان و واکنش شما به درمان انتظار می‌رود داشته باشید، به شما ارائه می‌دهد. به بیماران توصیه میشود، اگر نگرانی در مورد درمان وجود دارد، بلافاصله با متخصص فیزیوتراپی خود مشورت کنند.
درمان با فیزیوتراپی چند جلسه زمان میبرد؟
هر فرد و آسیبی متفاوت است. پزشک تعداد تقریبی جلساتی که برای درمان نیاز دارید را در مشاوره اولیه بیان می‌کند.
تاثیر فیزیوتراپی چیست؟
فیزیوتراپی در اکثر موارد نسبتا مفید در نظر گرفته میشود. بر اساس تحقیقات، فیزیوتراپی بهبودی را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد. فیزیوتراپی در بیماری‌های مختلف امکان توانبخشی را فراهم کرده و همچنین از مزمن شدن آسیبهای جدید پیشگیری می‌کند.
