انحراف زانو که اغلب به صورت “پاهای پرانتزی” یا “زانوهای ضربدری” مشاهده می شوند، می تواند باعث درد و محدودیت زانو شود. اصطلاحات پزشکی مربوط به این مسئله عبارتند از واروس (پاهای پرانتزی) و والگوس (زانوهای ضربدری). انحراف ممکن است در یک یا هر دو پا رخ دهد، مادرزادی باشد یا در نتیجه آسیب رخ دهد. به دلیل استرس و فشار غیر طبیعی وارد شده بر قسمت داخلی (واروس) یا خارجی (والگوس) زانو ممکن است آرتریت روماتوئید نیز ایجاد شود. اگر تعادل برقرار نشود، کاسه زانو از یک طرف فرسوده می شود و طول عمر آن کوتاه می گردد. بیماران فعال جوانتری که به دلیل انحراف در یک ناحیه از زانو آرتریت دارند، می توانند از جراحی استفاده نمایند. یکی از روش‌های مقابله با انحراف زانو استفاده از لیزر درمانی است. به طور معمول برای درمان پای پرانتزی یا زانوهای ضربدری، بهترین اقدام جراحی است. با این حال، برخی از افراد، دیگر روش‌های غیر تهاجمی و بدون جراحی مانند ورزش یا لیزردرمانی را ترجیح می‌دهند. شایان ذکر است که لیزر درمانی به دلیل عدم رفع عارضه، روش‌درمانی محسوب نمی‌شود و تنها می‌تواند به رفع علائم انحراف زانو کمک کند و درد را کاهش دهد.
فهرست مطالب
آیا لیزر درمانی به درد زانو کمک می‌کند؟
لیزردرمانی یک درمان ثانوی برای برخی از انواع درد است، مانند دردهایی که اغلب ناشی از انحراف زانو می باشند. تحقیقات در مورد لیزر درمانی مقدماتی است و اکثر شرکت‌های بیمه هنوز آن را آزمایشی می‌دانند. با این حال، برخی از مطالعات نشان می‌دهند که لیزر می‌تواند انواع درد از جمله درد انحراف زانو را کاهش دهد. لیزر درمانی تحت عناوین لیزر درمانی سرد، لیزر درمانی کلاس III یا لیزر درمانی کم توان (LLLT) نیز شناخته می شوند. برخی از مطالعات اولیه نشان داده‌اند که لیزر ممکن است به بهبود زخم‌ها، ترمیم آسیب بافتی ناشی از جراحات، آرتریت یا سایر بیماری‌ها کمک نماید. با این حال، اولین مطالعات درمورد لیزر درمانی سرد، مطالعات بالینی کنترل شده‌ای نبودند.
لیزر درمانی نسبتاً جدید است و محققان هنوز نمی‌دانند این روش خطرات طولانی مدتی دارد یا خیر. بیشتر مطالعات اثرات کوتاه مدت را بررسی کرده‌اند، بنابراین ممکن است لیزردرمانی بتواند عوارض جانبی طولانی مدتی را ایجاد کند که هنوز مشخص نشده‌اند. لیزرهای جراحی که در پزشکی رایج هستند، برش دقیق‌تری نسبت به تجهیزات جراحی سنتی دارند و خطر آسیب را کاهش می‌دهند و به سرعت عمل جراحی کمک می‌کنند. با این حال، این لیزرهای “گرم” در صورت استفاده نادرست می توانند خطرناک باشند. از سوی دیگر، لیزرهای “سرد” مورد استفاده در LLLT برای درمان درد بسیار ضعیف‌تر از لیزرهای جراحی هستند و نمی‌توانند پوست را بریده یا بسوزانند.
طرفداران لیزر درمانی استدلال می کنند که پوست، نور بسیار کمی را جذب می کند و به لیزر اجازه می دهد تا به عمق بافت نفوذ کند و بافت آسیب دیده را بدون عوارض جانبی بهبود بخشد و چون توان آن بسیار کم است، خطر سوختگی وجود ندارد.
در هر حال، سؤال اساسی این است که آیا لیزر درمانی می تواند به درد زانو کمک کند؟ کارشناسان در مورد پاسخ این سؤال مطمئن نیستند. بیشتر تحقیقات بر روی آرتروز و درد مزمن متمرکز شده است. حتی اگر لیزر درمانی مؤثر باشد، دلیل و چگونگی آن مشخص نیست. لیزرها ممکن است گردش خون را بهبود بخشند، از سلامت سلول‌ها حمایت کنند، اندورفین‌هایی را آزاد کنند که با درد مبارزه می‌کنند، التهاب را کاهش دهند یا رشد بافت‌های سالم و جدید را تقویت نمایند. تحقیقات اولیه امیدوار کننده است اما هیچ مدرک قطعی وجود ندارد که لیزر درمانی سرد بتواند درد یا بیماری‌های زمینه‌ای را درمان کند. بسیاری از شرکت‌های بیمه لیزر درمانی را پوشش نمی دهند.
یکی از مشکلات لیزر درمانی این است که مطالعات مختلف به طول موج‌های مختلف نور توجه دارند در صورتی که این کار مقایسه یک لیزر با لیزر دیگر را دشوار می‌کند. بدین ترتیب تولید کنندگان مختلف نظرات متفاوتی در مورد فرکانس و مدت درمان ارائه می دهند. برای اینکه لیزر درمانی به یک درمان استاندارد برای درد انحراف زانو تبدیل شود، پزشکان باید بدانند کدام طول موج و در چه دوزی مؤثرتر است.
خطرات و عوارض لیزر درمانی برای انحراف زانو
لیزرهای مورد استفاده در این نوع درمان سرد هستند، بنابراین خطر عوارض جانبی جدی کمی وجود دارد. اکثر مطالعات هیچگونه عارضه جانبی نشان نداده‌اند. بر اساس مطالعات انجام شده، عوارض جانبی لیزر درمانی جزئی است. از آنجایی که این لیزرها نسبت به سایر لیزرهای پزشکی سرد هستند و قدرت کمتری دارند، بعید به نظر می‌رسد که بتوانند مشکلات سلامتی جدی ایجاد نمایند. تحقیقات اندکی نشان داده است که لیزر درمانی باعث تسکین طولانی مدت درد می‌شود.
جایگزین‌های لیزر درمانی برای درد انحراف زانو
درمان‌های خانگی مانند استراحت، کمپرس یخ، فشرده‌سازی، گرما، ماساژ، کشش، ورزش و استفاده از داروهای بدون نسخه، همگی می‌توانند تسکین موقتی برای درد جزئی ناشی از انحراف زانو باشند. با این حال، نمی توان کمک به کاهش علائم و کاهش درد را یک روش درمانی برای انحراف زانو به حساب آورد زیرا این مشکل به استخوان ها مرتبط است.
برای تسکین زانو درد مزمن یا شدید می‌توان از سایر روش‌ها نیز استفاده کرد. از جمله:
- تمرینات تقویتی
- فیزیوتراپی
- تزریق زانو، مکمل های اسید هیالورونیک و کورتیکواستروئیدها
- آرتروسنتز، شامل برداشتن مایع مفصلی از طریق سوزن
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی تجویزی (NSAIDs)
- داروهای آرتریت، مانند داروهای بیولوژیک، ضد روماتیسم، کورتیکواستروئیدها و مسکن‌ها
- درمان‌های جایگزین، مانند طب‌سوزنی و مراقبت‌های کایروپراکتیک
- عمل زانو
لیزردرمانی می‌تواند در کنار این درمان‌ها مؤثر باشد، بنابراین استفاده از لیزر درمانی به معنای چشم پوشی از سایر درمان‌ها نیست.
سایر روش‌های درمان انحراف زانو
روش رایج درمان انحراف زانو، استئوتومی است. استئوتومی زانو شامل برش و جابجایی استخوان برای اصلاح هم ترازی زانو و بهبود عملکرد آن با هدف کاهش ایجاد آرتروز است. هدف اصلی جراحی انتقال وزن از قسمت دردناک و آسیب دیده مفصل زانو، به روی قسمت سالم مفصل زانو است. این امر با تغییر موقعیت استخوانها و سپس محکم کردن آنها در تراز مناسب امکان پذیر می‌شود.
پزشک شما برای محاسبه اندازه دقیق گوه استخوانی که باید برای استئوتومی اضافه یا برداشته شود، اندازه گیری‌های دقیقی را در مورد تقارن پای شما انجام می‌دهد. اندازه گوه به آناتومی منحصر به فرد هر بیمار و درجه تغییر شکل واروس یا والگوس بستگی دارد.
سایر روش‌های درمانی عبارتند از:
- استئوتومی فوقانی تیبیا (HTO) – که بیشتر برای اصلاح ژنوواروم (پاهای‌پرانتزی) انجام می‌شود. تکه‌ای از استخوان به ناحیه‌ای از استخوان درشت نی درست زیر زانو اضافه یا برداشته می‌شود.
- استئوتومی دیستال فمور (DFO) – که بیشتر برای اصلاح ژنوواروم (ناهنجاری زانوهای ضربدری) انجام می‌شود. تکه‌ای از استخوان به استخوان ران، درست بالای زانو اضافه یا برداشته می‌شود. کمتر از استئوتومی تیبیا شایع است.
- استئوتومی بسته – استخوان گوه بریده شده و برداشته می‌شود. شکاف ایجاد شده در استخوان با نزدیک کردن دو طرف به هم و محکم کردن آنها با صفحه و پیچ بسته می‌شود.
- استئوتومی باز – یک برش در حدود سه چهارم از استخوان ایجاد می شود. یک پیوند استخوان گوه‌ای شکل در برش قرار داده می شود. گوه با یک صفحه و پیچ به استخوان محکم می‌شود. سه نوع پیوند استخوان وجود دارد: اتوگرافت، آلوگرافت و پیوند مصنوعی.
- اتوگرافت، گوه درج شده استخوانی است که از استخوان دیگری در بدن خود بیمار( معمولاً استخوان لگن) در طول جراحی گرفته می‌شود.
- آلوگرافت، گوه وارد شده از استخوان شخص دیگری است. معمولاً این پیوندها از بانک های استخوانی تهیه می شوند که استخوان جسد را برداشته و منجمد می کنند.
- پیوند مصنوعی، گوه مورد استفاده از یک استخوان مصنوعی ساخته شده است.
سوالات متداول
آیا لیزر درمانی می‌تواند رباطها را بهبود بخشد؟
لیزردرمانی می تواند با تقویت بازگشت اکسیژن به محل آسیبدیده، روی بافت‌های عمقی، ماهیچه، رباطها و حتی استخوانها اثر شفابخشی داشته باشد و آنها را بهبود دهد.
آیا لیزر درمانی روی زانوها اثر می گذارد؟
لیزر درمانی سرد نشان داده است که درد انحراف خفیف تا متوسط زانو را تسکین می‌دهد، همچنین حساسیت به فشار و انعطاف پذیری مفصل را بهبود می بخشد. لیزر درمانی سرد همچنین ممکن است عروق خونی را برای کاهش تورم باز کند و به سیستم ایمنی شما کمک کند تا بافت را بهبود بخشد.
لیزر درمانی چقدر مؤثر است؟
ممکن است تعجب کنید اگر بدانید که بیش از 2500 مطالعه نشان داده اند که لیزر درمانی می تواند یک رویکرد بسیار مؤثر برای مدیریت درد باشد و تأییدیه سازمان غذا و دارو (FDA) را برای درمان درد مزمن به دست آورده است.
آیا لیزر درمانی روی بافت های عمقی اثر می گذارد؟
اثر لیزر درمانی از نظر بالینی به عنوان یک درمان مؤثر برای درد و التهاب ثابت شده است. با استفاده از این روش، پزشکان قادر به نفوذ به بافت های عمیق هستند. همچنین توانایی درمان طیف وسیعی از بیماری های حاد و مزمن از جمله کمردرد، بورسیت لگن و گردن درد مزمن را دارد.
آیا لیزر درمانی دردناک است؟
بیمارانی که تحت لیزر درمانی قرار می‌گیرند احتمالاً 50 تا 60 درصد سریع‌تر بهبود می‌یابند و دامنه حرکتی، قدرت و در کل حرکت عملکردی بهتری دارند. این روش بدون درد و غیر تهاجمی است و هیچگونه لرزش یا گرمایی احساس نخواهید کرد.
آیا لیزر درمانی مضر است؟
در صورتی که لیزردرمانی توسط افراد غیرحرفه‌ای یا غیرمتخصص انجام شود، می‌تواند منجر به سوختگی‌های ناخواسته و بسیار شدید، خونریزی و آسیب به ساختارهای چشمی شود.
لیزر درمانی مناسب چه افرادی است؟
لیزر درمانی مناسب بیمارانی است که زخم هایشان به درمان های معمولی پاسخ نداده اند. از جمله بیماران دیابتی که از زخم های مزمن رنج می برند و یا افرادی که دارای سوختگی یا جراحت هایی هستند که بهبود نمی یابند. هیچ عارضه جانبی شناخته شده ای وجود ندارد و درمان ها ایمن، سریع و بدون دردسر هستند.
عوارض لیزر درمانی چیست؟
اگر توسط افراد آماتور یا غیرمتخصص انجام شود ممکن است عوارض جانبی احتمالی ظاهر شود که عبارتند از:
- قرمزی، تورم، خارش و درد. پوست تحت درمان ممکن است متورم باشد و دچار خارش یا احساس سوزش شود.
- آکنه
- عفونت
- تغییر در رنگ پوست
- جای زخم
