کیست گانگلیون یک توده نرم است که روی مفصل بدن تشکیل میشود. این کیستها غیرسرطانی هستند و با وجود اینکه میتوانند ناراحت کننده باشند اما میتوانید بدون درمان آنها نیز زندگی کنید. با این حال، کیست گانگلیون ممکن است ترکیده شود، به خصوص هنگامی که در حین انجام فعالیت بدنی شدید باشید. اگر کیست گانگلیون به طور ناگهانی پاره شود، در مورد اینکه چه اقدامی باید انجام دهید، احساس تعجب، نگرانی و سردرگمی میکنید.
در صورت پارگی کیست گانگلیون چه اتفاقی می افتد و چگونه میتوانید از خود مراقبت کنید؟ در این مقاله به اینکه کیست گانگلیون چیست، متخصصان پزشکی چگونه آن را درمان میکنند و در صورت ترکیدن کیست گانگلیون چه کاری باید انجام دهید، اشاره شده است.
کیست گانگلیون چیست؟
کیست گانگلیون کیسهای از بافت خوش خیم است که اغلب روی دست یا مچ دست ایجاد میشود و معمولاً به یک تاندون یا مفصل متصل است. کیستهای گانگلیون در بافت نرم پشت مچ دست شایع هستند، زیرا 60٪ تا 70٪ در امتداد جلو یا عقب مچ دست ایجاد میشوند. این کیستها حاوی مایع چسبناکی هستند که شبیه مایع مفصلی روان کننده است که به طور طبیعی مفاصل و غلافهای تاندون را میپوشاند. کیست ممکن است مانند یک بادکنک آبی متورم و کمی متحرک در زیر سطح پوست شما احساس شود.
کیستهای گانگلیون گرد یا بیضی شکل هستند و اندازه آنها متفاوت است. اندازهی کیستهای کوچک گانگلیون ممکن است بزرگتر از یک نخود نباشد، یا حتی آنقدر ریز باشد که نتوانید آن را در بدن خود احساس کنید. اما کیستهای بزرگتر میتوانند بزرگتر از انگور – قطر حدود یک اینچ یا حدود 2.5 سانتیمتر – باشند و حتی ممکن است تعداد کمی از آنها به اندازه آلو تبدیل شوند. روی مچ دست، کیست های گانگلیون بسته به محل قرارگیری آنها نامهای مختلفی دارند:
- کیست گانگلیون دورسال: کیست گانگلیونی دورسال مچ دست، در قسمت پشت مچ دست ایجاد میشود.
- کیست گانگلیونی ولار: کیست گانگلیونی مچ دست ولار، در قسمت زیر مچ دست است.
به ندرت ممکن است کیست گانگلیون روی پا یا مچ پا یا نزدیک سایر مفاصل بدن ایجاد شود.
اندازهی کیست گانگلیون میتواند تغییر کند. برای مثال اگر در حرکات تکراری با مفصل آسیب دیده حرکت کنید اندازه آن افزایش و با استفاده کمتر از مفصل آسیب دیده، اندازهی کیست کوچکتر میشود. فردی که هر روز حرکت شنا (پوش آپ) را انجام میدهد، فشار مکرر به مچ دست وارد میکند و ممکن است با ادامه تکرارهای روزانه، به کیست گانگلیون مبتلا شود. برخلاف تودههای سرطانی، این کیستها هرگز به مناطق دیگر بدن سرایت نمیکنند.
کیستهای گانگلیون همیشه دردناک نیستند، اما در صورت تشکیل کیست نزدیک به عصب مچ دست یا دست میتوانند دردناک شوند. کیستی که در کنار عصب قرار دارد ممکن است باعث درد، بیحسی، احساس سوزن سوزن شدن، کاهش دامنه حرکت یا ضعف عضلانی شود – اگر کیست خیلی کوچک باشد، تودهی قابل مشاهده نیست. اگر کیست نزدیک مفصل قرار گیرد، میتواند در حرکت و عملکرد مچ دست نیز اختلال ایجاد کند.
کیستهای گانگلیون ممکن است به خودی خود برطرف شوند زیرا بدن شما به مرور زمان مایعات را جذب میکند. 58٪ کیستها از این طریق برطرف میشوند. اگر کیست شما ادامه پیدا کند، دردناک باشد یا انجام کارهای روزمره یا شرکت در سرگرمیهایی که از آن لذت میبرید را دشوار کند، باید به دنبال درمان پزشکی باشید.
علت کیستهای گانگلیون چیست؟
علت کیست گانگلیون هنوز مشخص نیست و به نظر میرسد که این کیستها زمانی ایجاد میشوند که بافت اطراف تاندون یا مفصل از جای خود بیرون زده است. کیستهای گانگلیون اغلب هنگامی ایجاد میشوند که مقداری از مایع سینوویال که مفاصل را پوشانده است، به ناحیهای از بافت زیر پوست نشت میکند. همچنین میدانیم که آنها به طور مکرر در مفاصل مبتلا به آرتروز یا در نتیجه فعالیتهای استرس تکراری ایجاد میشوند.
دانشمندان در مورد مکانیسم های دقیق تشکیل کیست یا اینکه افراد برای جلوگیری از ایجاد کیست گانگلیون چه کاری میتوانند انجام دهند مطمئن نیستند. یک نظریه این است که بدن با ایجاد کیست به عنوان نوعی تاول داخلی به آسیب یا استفاده بیش از حد پاسخ میدهد. دیگر این که پارگیهای کوچک در کپسول مفصل یا غشای تاندون باعث میشود که مایع سینوویال به بیرون تراوش کند و باعث ایجاد کیست شود.
برخی از عوامل خطر برای ایجاد کیستهای گانگلیون چیست؟
- پزشکان چند فاکتور خطر را تشخیص دادهاند که میتواند به این معنی باشد که فرد احتمال بیشتری برای ایجاد کیست گانگلیون دارد:
- آرتروز: فردی که از قبل آرتروز داشته باشد بیشتر در معرض خطر ابتلا به کیست گانگلیون در مفاصل است.
- ضربه به مفصل یا تاندون: کیستهای گانگلیون در افرادی که آسیب به تاندون یا مفصل را تجربه کردهاند نیز شایع است.
- سن: کیستهای گانگلیون بیشتر در افراد بین 15 تا 40 سال دیده میشود، اگرچه در کودکان خردسال و افراد مسن نیز وجود دارد.
- جنسیت: کیستهای گانگلیون در زنان بیشتر از مردان ایجاد میشود.
مراجعه به پزشک برای کیست گانگلیون
آیا هنگام بروز کیست گانگلیون باید به پزشک مراجعه کنید؟ بستگی دارد. از آنجا که این کیستها اغلب به خودی خود از بین میروند، بسیاری از افراد روش انتظار و دیدن را انتخاب میکنند، به خصوص اگر کیست کوچک باشد و باعث ناراحتی نشود. اگر کیست بزرگ یا دردناک است و با عملکرد روزانه شما تداخل دارد، بهتر است نظر پزشک را بگیرید.
برای تشخیص کیست گانگلیون، پزشک ممکن است ابتدا چند آزمایش ساده مانند تاباندن نور به کیست برای تعیین اینکه آیا بافت کیست جامد است یا کیسهای پر از مایع، انجام دهد. پزشک همچنین ممکن است کیست را به آرامی لمس کند تا میزان ناراحتی ایجاد شده را ارزیابی کند. بعد از این آزمایشات، ممکن است آزمایش تصویربرداری مانند رادیوگرافی، سونوگرافی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) داشته باشید. این روشها میتوانند مواردی مانند آرتروز و تومورهای سرطانی را رد کنند.
همچنین ممکن است پزشک برای تأیید تشخیص از آسپیراسیون استفاده کند. در روش آسپیراسیون با استفاده از سرنگ و سوزن، مقداری مایعات از کیست خارج میشود. اگر توده کیست گانگلیون باشد، حاوی مایع تقریباً شفاف است.
درمان کیستهای گانگلیون
اگر تصمیم دارید کیست گانگلیون خود را تحت درمان پزشکی قرار دهید، به احتمال زیاد پزشک یکی از گزینههای زیر را توصیه میکند:
بریس
پزشک ممکن است به شما پیشنهاد دهد که مفصل آسیب دیده را با آتل یا بریس بیحرکت کنید. اگر مفصل نتواند حرکت کند، کیست گانگلیون اغلب کوچک میشود و فشار عصب شما را آزاد میکند و درد را تسکین میدهد.
آسپیراسیون
آسپیراسیون با سوزن ریز، برای اهداف تشخیصی مفید است و آسپیراسیون تهاجمیتر میتواند بیشتر مایعات کیست را از بین ببرد و یا تخلیه کند. این روش درمانی باید تسکین درد تقریباً فوری را فراهم کند، اگرچه ممکن است در بعضی موارد کیست تخلیه شده دوباره به آرامی با مایع پر شود زیرا ساختار کیست هنوز وجود دارد. آسپیراسیون فقط مایعات را تخلیه میکند، درست مثل بیرون آوردن آب از یک بالون آبی که میتوانید دوباره آن را پر کنید.
تزریق استروئید
تزریق استروئید به دلیل اثربخشی به عنوان مسکن، گاهی در درمان کیست گانگلیون مفید است. پزشک ممکن است برای کاهش و تسکین درد در فعالیتهای روزمره، تزریق استروئید را انجام دهد. پزشکان همچنین گاهی از تزریق استروئید همراه با آسپیراسیون، تزریق استروئید به کیست تخلیه شده، برای کوچک شدن ضایعه و کاهش خطر عود استفاده میکنند.
جراحی
در حین جراحی، پزشک کیست و ساقه بافت متصل کننده آن به غلاف مفصل یا تاندون را از بین میبرد. این نوع جراحی با برداشتن گانگلیون یا گانگلیونکتومی شناخته میشود. جراح از بیهوشی عمومی استفاده میکند، بنابراین شما بیهوش میشوید و آنچه را که اتفاق میافتد احساس نمیکنید و به خاطر نمیآورید. این جراحی سرپایی است، بنابراین نیاز به بستری در بیمارستان نیست. یک روش جراحی غالباً موثر است و خطر کمتری از عود کیست را به همراه دارد. از آنجا که تهاجمیترین گزینه است، بسیاری از پزشکان ترجیح میدهند ابتدا روشهای درمانی محافظه کارانهتری را امتحان کنند.
احتمالاً درمان به نوع کیست گانگلیون بستگی دارد. با وجود کیست ولار، پزشکان گاهی اوقات در انجام آسپیراسیون تردید میکنند زیرا این سوزن میتواند به تاندون های ظریف و عروق خونی مچ دست داخلی، به ویژه شریان رادیال آسیب برساند. اگرچه درمان جراحی بر روی کیست گانگلیون مچ دست ولار امکان پذیر است، اما این روش پیچیدهتراست و بهبود محل کیست طولانی میشود.
بهبودی پس از برداشتن کیست گانگلیون
پس از برداشتن کیست، می توانید موارد زیر را برای بهبودی انجام دهید:
- آتل کردن: بعد از آسپیراسیون یا جراحی برای برداشتن کیست گانگلیون، احتمالاً به مدت یک هفته یا بیشتر در دست خود آتل دارید. آتل از محل برش محافظت میکند و از حرکت بیش از حد مفصل آسیب دیده تا زمان بهبودی جلوگیری میکند. آتل را فقط تا زمانی که پزشک توصیه کرده استفاده کنید – پوشیدن طولانیتر آن باعث سفت شدن مفصل و طولانی شدن زمان بهبودی میشود.
- زمان لازم برای بهبودی: بسته به محل کیست، بهبودی کامل دو هفته تا دو ماه طول میکشد. شرکت در تمرینات توصیه شده توسط پزشک، میتواند به سرعت بهبودی کمک کند.
- فیزیوتراپی: با فیزیوتراپی، کیست گانگلیون از بین نخواهد رفت. با این حال، تمرینات فیزیوتراپی اغلب در بهبودی پس از برداشتن کیست مفید هستند. این تمرینات میتوانند به شما در بازیابی قدرت و دامنه حرکتی کامل به مچ و دست کمک کنند. تقویت عضلات همچنین میتواند از آسیب دیدگی مفصل در آینده جلوگیری و احتمال تشکیل کیست را کاهش دهد.
پارگی کیست گانگلیون چیست؟
گاهی اوقات، اگر به دنبال درمان نباشید، ممکن است کیست گانگلیون به خودی خود پاره شود. کیست گانگلیون پاره شده به ویژه در کودکان و افرادی که در ورزش فعالیت دارند، شایع است زیرا ممکن است کیست در هنگام افتادن سخت در زمین بازی یا زمین پاره شود. بسیاری از پارگیهای کیست گانگلیون به دلیل فشار و آسیبهای شدید اتفاق میافتد، یا به این دلیل که فرد به مانعی برخورد میکند و یا روی زمین میافتد یا به این دلیل که فرد در تلاش برای از بین بردن کیست، عمیقا آن را دستکاری میکند.
با پارگی کیست گانگلیون چه اتفاقی میافتد؟ با وارد کردن فشار، کیست در داخل میترکد و مایعات در زیر پوست پخش میشود. در نهایت، جریان خون آن را جذب میکند. ناحیه آسیب دیده به مدت چند روز قرمز، زخم و متورم خواهد شد. همچنین ممکن است احساسی شبیه احساس آب جاری در امتداد محل پارگی کیست داشته باشید.
چگونه میتوان کیست گانگلیون پاره شده را درمان کرد؟
پارگی کیست گانگلیون معمولاً برای سلامتی شما خطرناک نیست، اما به دلیل نشت مایع کیست در بافت عضلانی اطراف، میتواند برای چندین روز دردناک باشد. درمان کیست گانگلیون به طور کلی شامل کنترل درد شما تا زمانی که ناحیه پارگی بهتر شود، است.
اگر کیست گانگلیون پاره شود چه کاری باید انجام داد؟
بیایید در مورد مراحل درمان برای پارگی کیست گانگلیون بحث کنیم. اگر کیست گانگلیون ترکید، باید این اقدامات را انجام دهید:
- ناحیه پارگی را تا حد ممکن بالا نگه دارید.
- یخ را روی ناحیه متورم قرار دهید.
- در صورت لزوم و طبق دستورالعملهای سازنده، مسکنهای بدون نسخه مصرف کنید.
- اگر تغییر رنگ، تورم و ناراحتی در طی چند روز فروکش نکرد یا به نظر میرسد در حال بدتر شدن است، به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول درباره کیستهای گانگلیون
در زیر چند سوال متداول در مورد کیست گانگلیون و پارگی کیست آورده شده است:
آیا میتوان کیست گانگلیون را ترکاند؟
ترکاندن کیست گانگلیون از نظر فیزیکی امکان پذیر است. برخی از افراد وسوسه میشوند تا با اشیا سنگین به کیست ضربه بزنند و آن را پاره کنند.
به دلایل مختلف، اکیداً توصیه میشود از این گزینه خودداری کنید. ترکاندن كيست گانگليونی خود با يك شی مانند يك كتاب سنگين در صورت آسيب رساندن به لايه خارجی پوست، میتواند شما را در معرض عفونت قرار دهد. باکتریها میتوانند از طریق این زخم وارد شده، از طریق حفره کیست به مفصل شما منتقل شوند و باعث عفونت شوند که درمان آن فوق العاده دشوار میشود. ضربه زدن به کیست همچنین میتواند به بافتها و استخوانهای ظریف دست و مچ دست آسیب برساند.
وقتی گزینههای ایمنتر موثرتری در دسترس هستند، نباید کیست را فشار دهید یا دست خود را در معرض شکستگی، آسیب یا عفونت جدی قرار دهید. ترکاندن کیست گانگلیون، دیوارههای کیست را دست نخورده باقی میگذارد، بنابراین ممکن است با مایعات دوباره پر شود و شما را با یک کیست قابل مشاهده دیگر روی بدن خود مواجه کند.
آیا با ترکاندن، کیست گانگلیون آسیب میبیند؟
کیست گانگلیون هنگام پارگی میتواند دردناک باشد. کیست جدا از اینکه به طور بالقوه در نزدیکی یک عصب در بدن شما قرار دارد، مقدار قابل توجهی مایعات نیز ترشح میکند که میتواند بافتهای اطراف را ملتهب و آنها را حساس کند.
برای رفع ناراحتی و درد، میتوانید از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که دستورالعملهای قرص را به دقت دنبال کنید و قبل از مصرف طولانی مدت هر یک از این داروها با پزشک مشورت کنید.
آیا میتوان کیست گانگلیون را ماساژ داد؟
به طور کلی ماساژ، کیست گانگلیون را برطرف نمیکند. ماساژ دادن کیست گانگلیون میتواند فوایدی داشته باشد – ممکن است باعث نشت مقداری مایعات از کیسه و باعث کوچک شدن کیست شود. اگرچه ماساژ میتواند مقدار کمی تسکین ایجاد کند، اما اگر کیست به خودی خود از بین نرود شما باید به دنبال درمان تخصصیتر باشید.
چرا کیست گانگلیون من خیلی دردناک است؟
اگر کیستهای گانگلیون، نزدیک اعصابی که سیگنالهای حسی را به مغز منتقل میکنند، به وجود آمده باشند بسیار دردناک هستند. کیست برآمده، فشار مداوم به عصب وارد میکند بنابراین عصب به طور مداوم علائم درد را ارسال میکند. اگر کیست گانگلیون شما فوقالعاده دردناک باشد، احتمالاً بسیار نزدیک به یکی از اعصابی است که از طریق محل آسیب دیده عبور میکند.
آیا یخ به کیست گانگلیون کمک میکند؟
بعید است که یخ کیست گانگلیون را کوچک کند اما میتواند تسکین موقتی درد را ایجاد کند. سعی کنید یک بسته یخ – یا یک بسته بداهه مانند کیسهای از سبزیجات منجمد – را به مدت 20 دقیقه یا هر چند ساعت در محل آسیب دیده قرار دهید. بسته یخ را حتما در یک حوله یا پارچه دیگر بپیچید تا به پوست آسیب نرساند. برای کاهش درد میتوانید از کمپرس گرم نیز استفاده کنید. گرما همچنین ممکن است با افزایش جریان خون و کمک به تخلیه مایعات برای شما مفید باشد.
اگر کیست گانگلیون شما از قبل ترکیده باشد، یخ همچنین میتواند به تسکین درد در محل پارگی کمک کند.
کیستهای گانگلیون تا چه مدت روی مچ دست هستند؟
مدت زمان وجود کیستهای گانگلیون میتواند بسیار متفاوت باشد. بعید است کیست گانگلیون یک شبه از بین برود اما برخی کیستها در بدن شما ظاهر میشوند و پس از چند هفته یا چند ماه از بین میروند. بعضی از آنها ممکن است بیش از یک سال بمانند و در نهایت ناپدید شوند. برخی دیگر ممکن است به خودی خود هیچ نشانهای از کوچک شدن نداشته باشند و در این صورت، باید از پزشک مشاوره بگیرید.
چگونه میتوان خیلی سریع از کیست گانگلیون خلاص شد؟
بهترین روش برای از بین بردن کیست گانگلیون بدون انتظار برای از بین رفتن خود به خودی کیست، یافتن درمان پزشکی حرفهای است. از آنجا که درمانهای خانگی میتوانند آسیب بیشتری نسبت به مزایای آن داشته باشند، بهتر است در مورد راه های برداشتن کیست با پزشک صحبت کنید. یک متخصص باتجربه میتواند بهترین توصیه را در مورد برداشتن کیست با خیال راحت و موثر به شما ارائه دهد.
