لوردوز یا گودی و قوس زیاد کمر وضعیتی است که در آن ستون فقرات داخلی بدن دچار انحنا می شود. ستون فقرات به طور طبیعی دارای انحنا است که میزان آن بسیار جزئی است و به عملکرد صحیح ستون فقرات کمک می کند. این انحنای طبیعی به دلیل شکل قرار گیری مهره هایی که ستون فقرات را تشکیل می دهند، ایجاد شده است.چنانچه این انحنای ستون فقرات افزایش یابد، در این صورت فشار یا کشش زیادی بر روی سایر نواحی ستون فقرات اعمال می شود و در نتیجه ایجاد درد می کند.
علت ها و دلایل
سندرمی وجود دارد با عنوان سندرم ضربدری تحتانی که در آن عضلات اطراف لگن، سفت شده و یا ضعیف و یا کشیده می شوند. تمامی این حالت ها موجب عدم توازن ماهیچه ای می شوند. عضلاتی که اغلب سفت می شوند، شامل عضلات صاف کننده ی تنه، عضلات خم کننده ی ران (خصوصا عضله ی ایلیوسواس) می باشند. این عضلات نیازمند کشش هستند.
عضلاتی که معمولا ضعیف و کشیده می شوند، شامل عضلات شکمی (راست شکمی، مورب داخلی و مایل خارجی) و عضلات باز کننده ی مفصل ران (همسترینگ و گلوتئوس ماکسیموس) می شوند.
علائم و نشانه ها
معمولا افرادی که به گودی کمر مبتلا هستند، علامتی به غیر از انحنای زیاد ستون فقرات ندارند. سایر علائم گودی کمر که ممکن است با توجه به شدت انحنا ایجاد شوند، شامل موارد زیر می شوند:
- درد کمر
- درد ممکن است تا ناحیه ی پاها کشیده شود.
- تغییرات درروده و مثانه، هرچند نادر است.
- چنانچه فرد به مشکلاتی علاوه بر قوس زیاد کمر دچار باشد، در این صورت ممکن است دیسپلازی پیشرفته ی ران، دیستروفی عضلات و یا مشکلات عصبی- عضلانی را تجربه کنند.
تشخیص
اغلب، گودی و قوس زیاد کمر توسط معاینات فیزیکی تشخیص داده می شود. معمولا به منظور تعیین شدت دقیق انحنای کمر، از اشعه ی X و یا تصویربرداری MRI ستون فقرات استفاده می شود.
MRI یا سی تی اسکن همچنین هر گونه تاثیرات عصبی که انحنای ستون فقرات ایجاد می کند را نشان می دهد.
میزان انحنای ستون فقرات مانند درجه بندی زاویه اندازه گیری می شود. زاویه ی انحنا و همچنین علایم موجود، تعیین می کند که کدام روش درمانی مناسب است.
درمان
- چنانچه گودی کمر جزئی باشد، معمولا نیازی به درمان ندارد.
- چنانچه فرد به علت گودی کمر، دچار عوارض و ناراحتی است، باید به منظور تقویت عضلات و افزایش دامنه ی حرکتی، اقدام به انجام تمرینات فیزیوتراپی کند. این تمرینات باید تحت نظارت متخصص فیزیوتراپی انجام گیرد.
- اگر در دوران کودکی گودی کمر تشخیص داده شود، در این صورت باید به منظور جلوگیری از پیشرفت این وضعیت از کمربند طبی استفاده شود.
- در موارد شدید گودی کمر که درمان های بالا بر روی آن نتیجه بخش نیست، به عمل جراحی نیاز است و در درمان گودی کمر مؤثر خواهد بود. طی این عمل جراحی، ستون فقرات توسط میله های فلزی یا پیچ و پلاک صاف می شود. همچنین در طول عمل جراحی ممکن است پیوند استخوان انجام شود تا رشد و استحکام ستون فقرات را بهبود بخشد.
در زیر تمریناتی در مورد گودی کمر ارائه شده است. اما ابتدا باید توجه داشته باشید که این تمرینات حتما باید تحت نظارت پزشک و یا پس از مشاوره با متخصص فیزیوتراپ انجام شود.
ورزش و حرکات اصلاحی
ورزش های کششی
توصیه می شود که قبل از انجام هر حرکت ورزشی اصلاحی با پزشکتان مشورت کنید.
کشش فلکسور ران
- عضله ی ایلیوسواس قوی ترین عضله ی فلکسور ران است و این حرکت ورزشی
موجب کشش این عضله می شود.
- یکی از زانوها را بر روی زمین قرار دهید.
- در حالی که کمر صاف است، ران ها به آرامی به سمت جلو برده می شوند.
- در عضله تان احساس کشش خواهید داشت.
- به مدت 20 تا 30 ثانیه این کشش را حفظ کنید.
- این کار را چندین بار در روز و هر بار 3 تا 5 مرتبه تکرار کنید.
کشش عضلات کمر
- به پشت بخواهید در حالی که زانوهایتان خمیده است.
- زانوهای تان را تا حدی که احساس راحتی کنید، به سمت پشت ببرید.
- این حالت را به مدت 20 تا 30 ثانیه حفظ کنید.
- این حرکت را چندین بار در روز و هر بار 3 تا 5 مرتبه تکرار کنید.
ورزش های استقامتی
دراز و نشست (ساده)
- به پشت بخوابید در حالی که زانوها خم است.
- دست ها را بالای زانوها قرار دهید و سر و شانه ها را از روی زمین بلند کنید.
- این تمرین را تا جایی که ماهیچه های شکم خسته شوند، ادامه دهید.
- به مدت یک دقیقه استراحت کنید.
- سعی کنید این تمرین را در دو یا 3 مرحله انجام دهید.
دراز و نشست (مشکل)
سطح سختی این ورزش را می توان با قرار دادن دست ها به طور متقاطع بر روی سینه یا در مجاورت سر افزایش داد. هرگز دست ها را در پشت سر قرار ندهید، چون این کار باعث ایجاد فشار بر روی گردن می شود.
دراز و نشست متقاطع یا چرخشی
- به پشت بخوابید در حالی که زانوها خم است و پاها محکم بر روی زمین قرار دارند.
- دست ها را در کنار سر قرار دهید.
- سر و شانه ها را از زمین بلند کنید و در حین این کار بخش بالایی بدن را به طوری بچرخانید که بازوی راست مستقیما به سمت زانوی چپ باشد.
- به حالت آغازین بازگردید.
- این ورزش را با تغییر حالت از راست به چپ تکرار کنید.
- در ابتدا این عمل را در 2 مرحله ی 10 تایی آغاز کنید و به تدریج تا 3 مرحله ی 20 تایی افزایش دهید.
حرکت پل
- به پشت بخوابید در حالی که زانوها خم است و پاها بر روی زمین قرار دارند.
- به آرامی باسن را بالا برده و کمر را از روی زمین بلند کنید.
- سعی کنید تا جای ممکن باسن را بالا بیاورید. می توانید حس کنید که عضلات این ناحیه به سختی در حال فعالیت هستند.
- به مدت 5 تا 10 ثانیه در این حالت بمانید.
- استراحت کنید.
- تکرار کنید.
- در ابتدا این عمل را در دو مرحله ی 10 تایی انجام دهید و به تدریج تا 3 مرحله ی 30 تایی افزایش دهید.
- به منظور افزایش سطح سختی این ورزش، می توان این حرکت را بر روی یک پا انجام داد.
