کاردرمانی یکی از شاخه های توانبخشی است که بر روی ابعاد مختلف جسمی و روانی بیماران کار می کند. این درمان در واقع حوزه ای میان رشته ای است که از علوم مختلف نظیر روانشناسی، فیزیولوژی و آناتومی برای بهبود عملکرد بیماران بهره می برد. یکی از هدف های اصلی کاردرمانی به استقلال رساندن مراجع است. به طوری که پس از پایان جلسات بتواند به تنهایی کارهای مربوط به خود را انجام دهد.
متخصصین حوزه کار درمانی چه کاری انجام می دهند؟
کار درمانگران به افراد در هر سنی کمک می کنند تا بتوانند بر ناتوانی های ناشی از بیماری، پیری و یا تصادفات غلبه کنند و وظایف روزمره یا شغلی خود را انجام دهند. هم چنین این درمانگران تمام نیازهای جسمانی، روانی، اجتماعی فرد را شناسایی کرده و تلاش می کنند پشتیبانی کاملی از او به عمل بیاورند. این امر به بیماران و افراد دچار ناتوانی های جسمی و ذهنی کمک می کند تا بتوانند افق جدیدی را پیش روی خود ترسیم کنند و زندگی جدیدی را آغاز کنند.
هدف کار درمانی
هدف اصلی کاردرمانی افزایش کارآمدی فرد در زندگی و رسیدن به استقلال در انجام امور است. این هدف نیازمند تلاش های تخصصی گروهی است و با کمک سایر اعضای تیم توانبخشی مثل فیزیوتراپیست، گفتاردرمانگر، بینایی سنج، شنوایی سنج و تیم درمان مثل پزشک، روانشناس، پرستار و … انجام می شود.
جلسات کار درمانی چه تأثیری دارد؟
در طول جلسه، متخصص کار درمانی مشکل شما را ارزیابی کرده و تشخیص می‌دهد. آنها سپس قادر خواهند بود که یک برنامه عملی را برای شما طراحی کنند. یک درمانگر به بهبود کیفیت زندگی شما کمک میکند، تا از پس مسائل و مشکلات پس از تروما، یا یک بیماری روانی یا آموزش مهارت‌های روان شناختی و یا به سادگی به دلیل نقایص ایجاد شده به دلیل افزایش سن، بربیایید.کاردرمانان بسیار ماهر هستند و خدمات در منزل را برای به حداکثر رساندن راحتی شما ارائه می‌دهند.
درچه مواردی کاردرمان به شما کمک خواهد کرد؟
- ارزیابی و پیشنهاد رسیدگی مناسب به مشکلات عضلانی اسکلتی (کمر درد، دست درد ،درد شانه و غیره)
- ارزیابی و ارائه پیشنهاد برای تغییرات مورد نیاز در خانه یا محل کار (خانه، حمام، آشپزخانه، اتاق خواب، محل کار و غیره)بر طبق مشکلات بیمار
- برنامه ارائه خدمات کمکی
- ارزیابی سرگیجه و توانبخشی سرگیجه
- ارزیابی یک فرد مبتلا به اختلال عصبی-روانشناختی و تغییر محیط آنها
- درمان‌های توانبخشی پس از سکته مغزی ،ام اس(MS) ،پارکینسون
- ارزیابی توانایی‌های رانندگی و ارائه یک مجوز پارک برای افراد دارای معلولیت یا محدودیت، در صورت نیا
- ارزیابی و کمک به درخواست‌های جابجایی،کسب مهارت در حرکت و راه رفتن از یک مکان به مکان دیگر،یا انتقال بیمار از یک حالت به حالت دیگر مانند نشستن به
- ایستادن:بسیاری از بیماران سکته مغزی، ضایعه نخاعی،ام اس شاید نیاز به یاد گرفتن مهارت تغییر حالت از نشسته به ایستاده باشند یا نیاز به یادگرفتن طرز راه رفتن بر اساس
- ضعف ایجاد شده باشند که بسیاری از موارد به این بیماران آموزش نداده اندو کار درمانگر به خوبی این مهارت را به بیماران آموزش می دهد.
- ارزیابی و مشاوره برای کودکان دارای تاخیر رشد
- ارزیابی مهارت‌های دقیق یا ارزیابی‌های کلی
- روحیه بخشی و بهبود راحتی برای افرادی که تحت مراقبت‌های تسکین دهنده یا سرطان هستند.
- مشاوره تخصصی در مورد تحرک
تفاوت‌های کار درمانی با فیزیوتراپی
بسیاری افراد در مورد رابطه بین کاردرمانی و فیزیوتراپی مطمئن نیستند. اغلب در مورد این دو حرفه نقاطی از ابهام وجود دارند. در عین وجود تفاوت‌های قابل توجه بین کاردرمانی و فیزیوتراپی، مناطق خاکستری زیادی نیز وجود دارند که این دو در این قسمت‌ها با یکدیگر تداخل پیدا می‌کنند. هم متخصصین فیزیوتراپی و هم کاردرمانگران به طور گسترده‌ای در زمینه‌ی آناتومی سیستم اسکلتی عضلانی آموزش می‌بینند. نتیجه‌ی این دوره‌های آموزشی کسب آگاهی در زمینه آسیب‌های اسکلتی-عضلانی و توانبخشی است. کاردرمانگران بیشتر بر ارزیابی و بهبود توانایی‌های عملکردی فرد تمرکز می‌کنند در حالی که متخصصین فیزیوتراپی تمرکز بیشتری بر مشکلات حرکتی دارند. بدیهی است که بین این دو رشته همپوشانی وجود دارد و درمان ارائه شده توسط متخصصین نیز به آموزش و یادگیری مداوم درمانگر بستگی دارد. کاردرمانگران و متخصصین فیزیوتراپی اغلب در زمینه‌های توانبخشی به طور مشترک کار می‌کنند.
ارزیابی کاردرمانی چگونه انجام میشود؟
کاردرمانی (OT) با ارزیابی آغاز میشود. کاردرمانگر به احتمال زیاد روند ارزشیابی کاردرمانی را تعیین میکند، اما دانستن دقیق انتظارات میتواند به شما در آگاهی از به دست آوردن نتایج دلخواه از فرایند درمان کمک کند.
ارزیابی یک فرایند منحصر به فرد ماهرانه است و توسط کاردرمانگران در حضور دستیارهای کاردرمانی معتبر انجام میشود. مدت زمان ارزیابی کاردرمانی میتواند از 20 دقیقه (در محیطی مانند بیمارستان) تا چند ساعت (مانند بخش سرپایی اطفال) متغیر باشد.
کاردرمانی فرایندی بسیار متنوع است و ارزیابی‌های آن در NICU در مقایسه با برنامه کارسختی متفاوت به نظر می‌رسد. هرچند، لازم به ذکر است که ارزیابی‌های کلی هر دو از ساختاری عمومی پیروی می‌کنند.
مصاحبه با متقاضی و جمع‌آوری اطلاعات
اگر پرونده پزشکی در دسترس باشد، کاردرمانگر شما قبل از شروع ارزیابی آن را بررسی میکند تا اطلاعات اولیه‌ای در خصوص شما و وضعیت پزشکی شما را بدست آورد. سپس برای پر کردن جاهای خالی با شما مصاحبه خواهد کرد. اطلاعاتی که کاردرمانگر به دنبال به دست آوردن آنها است شامل موارد زیر می‌باشند:
- سن
- پزشک متخصص ارجاع دهنده
- سابقه پزشکی قبلی
- دلیل ارجاع
- تشخیص
- احتیاطات
همچنین کاردرمانگر به دنبال کسب اطلاعات دقیق‌تری درباره روند زندگی روزمره قبل از حادثه‌ای است که باعث ارجاع شما شده‌اند. مختصرنویسی پزشکی برای این روند «سطح عملکرد قبلی (PLOF)» یا «پروفایل کاری» شما است.
کسب این اطلاعات جهت تسهیل روند کاردرمانی مهم است. این اطلاعات همچنین روند تعیین هدف را مشخص می‌کنند، زیرا اغلب هدف از کاردرمانی بازگشت به سطح عملکرد قبلی است.
ارزیابی‌ها
پس از مصاحبه، درمانگر شما ارزیابی‌هایی را انجام می‌دهد تا اطلاعات مشخصی در مورد سلامت عمومی و نحوه تأثیر تشخیص بر توانایی شما در انجام فعالیت‌های روزمره را به دست آورد. کاردرمانگر در زمینه‌ی ارزیابی موارد زیر آموزش دیده است:
- درد
- علائم حیاتی
- وضعیت روانی
- سلامت پوست
- محدوده حرکت مفاصل
- آزمایش دستی عضلات
- سطح نیازهای کمک با ADL (در صورت وجود)
- حس لامسه
- خاصیت ارتجاعی عضلات
- هماهنگی
- حس عمقی
درمانگر شما تعدادی از ارزیابی‌های استاندارد را ممکن است انجام دهد. این ارزیابی‌ها طیفی از پردازش حس لامسه در افراد جوان تا رانندگی ایمن را در بر می‌گیرند. ارزیابی‌های خاص انجام شده به تنظیمات و نیازهای خاص متقاضی بستگی دارند.
آیا شما متقاضی مناسبی برای درمان هستید؟
از طریق فرایند مصاحبه و ارزیابی، کاردرمانگر شما لیستی از مشکلاتی را که به اعتقاد وی میتواند در رفع آنها به شما کمک کند، شناسایی خواهد کرد. این مشکلات نباید از انواعی باشند که خود به خود برطرف می‌شوند بلکه باید به مداخله ماهرانه نیاز داشته باشند.
همچنین مهم است که توانایی رفع مشکل شما در سطح مهارت و تخصص کاردرمانگر باشد. به عنوان مثال، اگر متخصصینی با زمینه‌ی آموزشی کمتر مانند متخصص ماساژ درمانی یا مربی ورزش قادر به رفع مشکل شما هستند، متخصص اطفال باید به جای کاردرمانگر شما را به آنها ارجاع دهد.
در نهایت، یک متقاضی مناسب کاردرمانی انگیزه برای درمان و ظرفیت شناختی برای مشارکت را از خود نشان می‌دهد. برای برخی متقاضیان، کاردرمانی در مرحله ارزیابی متوقف خواهد شد زیرا متخصص نیازی به مداخله بیشتر ندارد.
تعیین هدف
متخصص کاردرمانی برای تعیین اهداف درمان با شما همکاری خواهد کرد. اهداف باید قابل اندازه‌گیری و با دلیل ارجاع شما مرتبط باشند. کاردرمانگر شما اهداف بلند مدت و کوتاه مدتی ایجاد میکند.
در ادامه مثالی از یک هدف کوتاه مدت آورده شده است: در عرض دو هفته، متقاضی میتواند کارهای نظافت ابتدایی و شخصی را در حالت ایستاده و ظرف مدت 5 دقیقه تکمیل کند.
به عنوان متقاضی دانستن اهداف بسیار مهم است. شما باید کپی نسخه‌ای از اهداف خود را از کاردرمانگر درخواست کنید، زیرا باور داشتن اهداف بر میزان موفقیت کاردرمانی تأثیر زیادی دارد.
طرح‌ریزی
پس از تعیین اهداف، کاردرمانگر شما طرحی برای دستیابی به آنها تعیین میکند. این طرح اغلب باید توسط پزشک تأیید شود. طرح حداقل شامل مواردی از قبیل فواصل و تعداد جلسات درمان، مدت زمان بهره‌مندی از خدمات کاردرمانی و استراتژی‌هایی است که از آنها برای دستیابی به اهداف اعلام شده استفاده خواهید کرد.
در ادامه نمونه‌ای از یک طرح ذکر شده است:
متقاضی سه بار در هفته به مدت شش هفته از خدمات کاردرمانگری ماهر برای ورزش درمانی و آموزش ADL بهره‌مند میشود.
چگونه می‌توانید در فرآیند ارزیابی کاردرمانی مشارکت بیشتری داشته باشید؟
همانطور که کسب اطلاعات برای کاردرمانگر شما مهم است، به همان اندازه نیز پرسیدن سؤالاتی از جانب شما اهمیت دارد تا مطمئن شوید خدمات وی مناسب است.
اگر بخشی در زندگی شما وجود دارد که احساس می‌کنید بر روند درمانی تأثیر می‌گذارد و کاردرمانگر به آن اشاره نمی‌کند، حتماً آن را مطرح کنید. اگر موضوعی وجود دارد که نمی‌فهمید، بپرسید و اگر قبل یا بعد از جلسه سؤالاتی به ذهن شما رسید، آنها را بنویسید.
سؤالات رایج
کاردرمانی چگونه به بهبود درد من کمک میکند؟
در اولین قرار ملاقات متخصص کاردرمانی موارد زیر را انجام می‌دهد:
- ارزیابی وضعیت اولیه بافت‌های تحت درمان شامل دامنه حرکت، قدرت و تعادل
- صحبت کردن و تعیین اهداف مناسبی که بر اساس عملکرد هستند و جلسات درمانی بیشتری را هدایت می‌کنند.
- در جلسات بعدی، کاردرمانگر از روش‌های مختلف درمانی مانند درمان کاری، درمان دستی، ورزش درمانی و آموزش بیمار برای دستیابی به اهداف عملکردی که در زمان ارزیابی اولیه تعیین شده است، استفاده خواهد کرد.
به چند بار مراجعه جهت کاردرمانی نیاز دارید؟
به طور معمول یک جلسه کاردرمانی تقریباً 6 تا 8 بار مراجعه را شامل میشود. در طی مراجعات تیم درمانی با ابزارهای مختلف به شما آموزش می‌دهد تا درک بیشتری از درد خود داشته باشید. همچنین به شما استراتژی‌هایی آموزش داده میشود و با آگاهی از فرصت‌هایی برای کمک به خود کمتر به ارائه دهندگان خدمات درمانی وابسته خواهید شد.
برای کمک به خودم چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
یکی از اهداف کاردرمانی آموزش نحوه مدیریت درد است. درمانگران منابعی را برای درک بهتر درد و همچنین دانش و تمریناتی با پیشرفت مناسب برای بهبود سطح فعلی عملکرد به شما ارائه می‌دهند. درمانگران اینجا هستند تا از زمان شروع این سفر برای بهبود سلامتی به شما کمک کنند!
تحقیقات زیادی وجود دارند که نشان می‌دهند افراد بیمار علاقه‌مند هستند که از درد خود بیشتر بدانند. نتایج حاصل از مطالعات در خصوص بیمارانی که جلسات آموزشی را سپری می‌کنند و درک عمیق‌تری از درد خود به دست می‌آورند نشان می‌دهند که این دسته از بیماران ترس کمتر و نگرش بهتری نسبت به درد دارند، راحت‌تر حرکت می‌کنند، با وجود ناراحتی جزئی توانایی کار و ورزش بیشتری را دارند و حساسیت عصبی در آنها کمتر است.
