مفاصل بین مهره ای در ستون فقرات، جایی که استخوان های پشتی را به هم متصل می شوند، یافت می شوند و به ستون فقرات اجازه خم شدن و پیچ خوردن را میدهند. همانند زانو یا ران، مفاصل بین مهره ای / فاست در بین استخوان ها، غضروف و کیسه مایه غضروفی دارند که به آنها اجازه تحرک روان را می دهند. زمانی که مفاصل بین مهره ای تخریب می شوند، می توانند باعث ایجاد درد طاقت فرسایی در کمر و گردن بشوند. این بیماری به عنوان سندرم بین مهره ای شناخته می شود و در اثر صدمه، استفاده بیش از حد از مفاصل و یا التهاب به وجود می آید.
برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد تزریق در مفاصل فاست و رزرو وقت مشاوره در کلینیک دکتر فروغ به شماره 02166572220 تماس حاصل فرمایید.
چه زمانی تزریق مفاصل بین مهره ای انجام می شود؟
تزریق بین مهره ای همراه با دیگر درمان های بدون جراحی مانند استراحت، داروها، دست ورزی کایروپرکتیک و درمان جسمانی برای درمان درد گردن و کمر انجام میشود.
دو نوع تزریق برای درمان درد مفاصل کمر وجود دارد:
- تزریق مفاصل بین مهره ای – دارو را مستقیما به مفصل تزریق می کنند.
- مسدود سازی انشعابات عصبی با استفاده از دارو – انتقال پیام درد را با هدف قرار دادن اعصاب مربوط به مفصل بین مهره ای متوقف می کند.
این نوع تزریقات برای درمان درد و شناسایی مفاصل آسیب دیده استفاده می شوند. اگر تزریق با موفقیت درد را از بین ببرد، مشخص می شود که یک مفصل بین مهره ای خاص باعث ایجاد درد شده است.
کاربرد تزریقات مفاصل بین مهره ای
تزریقات بین مهره ای به طور کلی در پی بی نتیجه بودن درمان های معمولی مثل فیزیوتراپی، دارو درمانی، استراحت مطلق و ورزش پیشنهاد می شوند.
در زیر مثال هایی برای موارد استفاده از این تزریقات آمده است:
- سندرم بین مهره ای کمری: هر دو برای تشخیص و درمان (برای مثال تسکین درد بعد از تزریق موضعی بی حسی) درد مضمن پایین کمر استفاده می شوند.
- اسپوندیلولیستزیس
- اسپوندیلولیز
- آنکیلوزینگ اسپوندیلیت
- تنگی مجاری ستون فقرات
- ضربه (برای مثال تصادف، ورزش یا فعالیت کاری با کشش مکرر و بیش از حد)
- تشخیص درد کمر و سیاتیک با تصویر برداری های معمول
- سندرم لامینکتومی پیش رفته
روش درمانی تزریق به مفاصل بین مهره ای
تزریق مفصل بین مهره ای روشی نسبتا ساده و مستقیمی است. معمولا در مطب یا در اتاق جراحی و بدون نیاز به بستری انجام می شود.
همانند بسیاری از تزریقات نخاعی، در تزریق مفاصل بین مهره ای، برای هدایت و قرارگیری مناسب سوزن به سمت هدف، از فلوروسکوپی (اشعه ایکس بی وقفه) استفاده می شود (و به جلوگیری از آسیب عصبی یا هر نوع آسیب دیگری کمک می کند).
تزریق بین مهره ای
این روش تزریق شامل مراحل زیر می شود:
- معمولا، این درمان بدون تزریق آرامبخش انجام می شود، با این وجود، اگر داروی آرامبخش نیاز باشد می توان آن را از طریق رگ گیری وریدی تزریق کرد.
- بیمار روی تخت مخصوص جراحی دراز می کشد و پوست ناحیه تحت درمان به خوبی تمیز می شود.
- پزشک قسمت کوچکی از پوست را با داروی بی حسی بی حس می کند که ممکن است برای چند ثانیه حس سوزش داشته باشد.
- پزشک از ایکس ری (فلوروسکوپی) برای هدایت سوزن بسیار نازک به درون مفصل بین دنده ای استفاده می کند.
- مقدار کمی نشانگر رنگی برای تایید ورود سوزن و دارو به مفصل نیز تزریق می شود.
- بعد از تایید ورود دارو، ترکیب کمی از بی حس کنند (مثل لیدوکادین) و داروی ضدالتهابی (استروئید/کورتیزون) به آرامی به مفصل تزریق می شود.
تزریق به تنهایی چند دقیقه زمان می برد، اما کل روند درمان معمولا بین 15 تا 30 دقیقه طول می کشد.
مراقبت های پس تزریق
بلافاصله بعد از تزریق
- بعد از درمان، بیمار معمولا در بخش ریکاوری به مدت 20 تا 30 دقیقه می ماند. سپس از او می خواهند که حرکات یا فهالیت هایی را انجام دهد که در حالت عادی درد را بیشتر می کند.
- احتمال دارد بیمار برای ساعات اولیه بعد از تزریق مسکن دریافت کند که به اینکه آیا مفصل هدف منبع اصلی درد است یا نه بستگی دارد. در صورتی که مفصل یا مفاصل هدف گرفته شده دلیل درد نباشند، بیمار بعد از تزریق سریعا تسکین نخواهد یافت.
- در مواردی، ممکن است بیمار احساس بی حسی، ضعف خفیف یا احساس عجیبی در گردن و کمر خود در چند ساعت بعد از تزریق داشته باشد.
- بیمار می تواند در مورد تسکین سریع درد یا هر سوال و موردی از پزشک سوال بپرسد.
روز تزریق
در روز تزریق، معمولا به بیماران را توصیه می شود موارد زیر را رعایت کنند:
- از انجام فعالیت های بدنی شدید اجتناب کند.
- بیمار باید استفاده از مسکن را به مدت 4 تا 6 ساعت پس از تزریق کاهش دهد تا تشخیص درستی بدست بیاید.
- از رانندگی اجتناب کند، مگر اینکه توسط پزشک معالج تایید شده باشد.
- اگر بی هوشی استفاده شده، بیمار تا 24 ساعت پس از تزریق نباید رانندگی کند.
هفته بعد از تزریق بین مهره ای
ممکن است بیماران، درست بعد از اینکه اثر داروی بی حسی از بین رفت و قبل از تاثیر کورتیزون، درد را برای چند روز احساس کنند.
در هفته ی بعد از تزریق، توصیه های زیر معمولا داده می شود:
- اگر احساس آزردگی در ناحیه تزریق بعد از دو تا سه روز پس از درمان حس شد، با دقت یخ یا کیسه یخ را روی کل ناحیه تزریق قرار دهید تا درد تسکین یابد.
- بیماران می تواند به استفاده از مسکن های معمولی بعد از درمان ادامه بدهند.
- روز بعد از درمان، بیماران می توانند فعالیت های عادی روزمره خود را دوباره شروع کند.
- در طی چند هفته بعد از تزریق و وقتی که داروی بی حسی هنوز اثر خود را از دست نداده یا زمانی که کورتیزون هنوز فعال است بیمار می تواند درمان جسمانی یا بدون دستگاه را انجام دهد.
وقتی درد رفع شد، انجام دوباره فعالیت ها و ورزش های معمول در سطح متوسط توصیه می شود. حتی اگر تسکین درد قابل توجه باشد، افزایش تدریجی فعالیت ها در طی یک تا دو هفته برای اجتناب از بازگشت درد ضروری می باشد.
نتایج تزریق تسکین دهنده درد در بین مفاصل بین مهره ای
- اگر مفاصل بین مهره ای که تحت درمان هستند دلیل درد باشن، بیمار به خاطر بی حسی موضعی تخفیف درد سریع و و به خاطر تاثیر رها سازی استروئید در طی دو تا پنج روز بعد از تزریق، تسکین درد طولانی مدت تری را خواهد داشت.
- اگر درد بیمار با داروی بی حسی سریعا تسکین یابد، اما با استروئید نیز تخفیف درد طولانی را نداشته باشد، آزمایش های تشخیصی (تزریق انشعابات عصبی) یا درمانی (فرکانس رادیویی نوروتومی) نیز ممکن است در این صورت استفاده شود.
- اگر بیمار با داروی بی حسی هیچ کاهش دردی نداشته باشد، برای تشخیص دقیق درد بیمار ممکن است آزمایشات تشخیصی بیشتری نیز انجام شود.
- در بهترین حالت، در طی چندین ساعت اول و چندین روز بعد، بیماران باید سطح تخفیف درد را در دفترچه مخصوص درد ثبت کنند. دفترچه درد برای مطلع کردن پزشک معالج از نتایج تزریق و برنامه ریز آزمایشات و درمان های احتمالی دیگر، بسیار مفید است.
در صورتی که درمان متوقف سازی درد بین مهره ای در تسکین درد کمر موثر باشد، انجام دوباره این روش برا حداکثر سه بار در سال کاربردی خواهد بود. با این وجود، اگر اولین تزریق، درد بیمار را رفع نکند، بهتر است تزریق های بعدی نیز انجام نشوند.
خطرات بالقوه تزریق در مفصل بین مهره ای
همانند تمامی روش های درمانی تهاجمی پزشکی، مشکلات و خطرات بالقوه ای در رابطه با این تزریق ها می توانند وجود داشته باشند. با این حال، در کل، مشکلات احتمالی نادر و کم خطر هستند.
- واکنش آلرژیک. معمولا، آلرژی به استروئید یا نشانگر رنگی و به ندرت داروی بی حسی موضعی می باشد. خطرات جانی و آلرژی های شدید به ندرت رخ می دهند.
- خونریزی. موردی نادر است. خونریزی بیشتر برای بیمارانی که اختلالات خونریزی یا رقت خون دارند رایج می باشد.
- عفونت. عفونت خفیف در کمتر از یک تا دو درصد تزریقات رخ می دهد. عفونت های شدید به ندرت پیش می آید و در 0.1% تا 0.01% تزریقات انجام شده رخ می دهد.
- آزردگی در هنگام تزریق یا بدتر شدن علائم درد. این علائم معمولا خفیف و گذرا هستند. درد طولانی مدت به ندرت پیش می آید.
- تخریب عصبی یا نخاعی یا فلج شدن. هرچند به ندرت رخ می دهد، اما تخریب نخاع یا اعصاب نخاعی با آسیب مستقیم سوزن، عفونت ثانویه، خونریزی ناشی از فشار یا تزریق در یک شریان خونی و انسداد آن رخ می دهد.
بعلاوه خطرات تزریق، در بعضی از بیماران عوارض جانبی به خاطر وجود داروی استرئید نیز گزارش داده شده است؛ مثلا:
- گرگرفتگی موقتی با احساس داغ شدگی برای چند روز.
- آب آوردن، اضافه وزن یا افزایش اشتها
- بالا رفتن فشار خون
- تغییر حالات روحی، بدخلقی، عصبانیت و بی خوابی
- قند خون بالا – بیماران مبتلا به دیابت باید قبل از تزریق با پزشک معالج خود مشورت کنند.
- کاهش موقت ایمنی
بیمارانی که داروی رقیق کننده خون (مانند کومادین) مصرف می کنند یا عفونت فعال دارند. احتمالا قادر به انجام این درمان نباشند و در مورد این شرایط باید با پزشک معالج مشورت کنند و همچنین بیماران باید پزشک را در مورد آلرژی خود نسبت به داروهایی که در طی درمان استفاده می شود، مطلع کنند.
پرسش و پاسخ
چند دفعه نیاز به انجام تزریق در مفصل بین مهره ای می باشد؟
این درمان برای رفع دائمی درد نمی باشد. بیماران می توانند هر شش ماه یک یا دو بار این درمان را تکرار کنند.
بهبودی چه مقدار زمان نیاز دارد؟
بعد از مدت زمان کوتاهی بعد از تزریق می توانید به خانه بروید.
کاربردهای رایج این روش درمانی چه مواردی هستند؟
- کاهش التهاب
- ایجاد کاهش یا رفع درد طولانی مدت
- کمک به بیماران برای تحمل درمان جسمانی یا ورزش های توانبخشی دیگر
- کمک به پزشک برای تشخیص دلیل درد در کمر و گردن
چه نتایجی مورد انتظار هستند؟
تزریقات مفاصل بین مهره ای روش درمانی بی خطر و بدون جراحی هستند و کاهش درد طولانی مدت را به وجود می آورند. نتایج بسته به بیماران متفاوت است، اما تزریق موثر برای چند ماه درد را تسکین می دهد.
